M.J. Kaljouw

Iconische stadskerken

"Kerk[gebouwen] bieden herkenning, houvast, identiteit en verbinden ons als samenleving", aldus cultuurminister Ingrid van Engelshoven. Oftewel, sommige kerkgebouwen hebben een symbolische functie voor de samenleving: het zijn dragers van emoties en betekenissen. Een van de zinnen die ik het meest in mijn onderzoek hoor, luidt: "Wanneer ik de kerktoren zie, weet ik dat ik thuis ben."

Waarom is dit zo, terwijl tegelijkertijd veel kerkgebouwen hun deuren moeten sluiten? Wat zegt dit over de maatschappelijke rol van religie? En wat betekent dit voor de kerkgemeenschappen die aan deze gebouwen zijn verbonden?

Aan de PThU doe ik een promotieonderzoek naar 18 iconische stadskerken. Elk van deze kerken domineert het stadsaanzicht, is rijksmonument en bovendien in gebruik door een kerkgemeenschap. Ik wil weten hoe kerkgemeenschappen met deze publieke rol van het kerkgebouw omgaan, en ook welke spanningen dit kan opleveren. Daarbij gaat het over spanningen rondom multifunctioneel gebruik (verhuur), erfgoedbeleid, financiële belasting en ook dynamieken binnen de kerkgemeenschap zelf. Het onderzoek raakt aan debatten over religie en erfgoed, ecclesial practices, kerk in het publieke domein en publieke theologie. 

Ik verricht dit onderzoek binnen de onderzoeksgroep praktische theologie aan de PThU. Ik heb echter een achtergrond in de continentale godsdienstfilosofie en ben afgestudeerd op de rol van religie in de politieke filosofie van Paul Ricoeur. 

Naast (maar niet los van) mijn academisch werk ben ik:
- oprichter van stichting Vondst, een cultureel platform in de Deventer Lebuinuskerk.
- mede-oprichter van Petrichor, underground uitgeverij in Deventer.