
- Home
- Onderwijs
- Nascholing
- Langere studietrajecten
- Societas Doctorum Ecclesiae
Societas Doctorum Ecclesiae
- Cursuscode
- E212202
- Locatie
- Groningen / zelf bepalen
- ECTS
- 6 ECTS
- Kosten
- € 2226
- Max. aantal deelnemers
- 12
- Datum
- 1 september 2023 : Start nieuw Programma SDE
15 t/m 16 januari 2024 :Tweedaagse conferentie
24 t/m 25 juni 2024 :Tweedaagse conferentie
Een onderzoeksgezelschap voor gepromoveerde theologen.
Visie
Als gepromoveerde theoloog heb je een passie voor een vorm van academische en integrale theologiebeoefening die dienstbaar is aan de kerk. De PThU biedt in dit postacademisch programma – voor gepromoveerde predikanten en andere theologen - ruimte om de eigen theologische specialisatie bij te houden, binnen de academische onderzoeksprogramma’s verder te ontwikkelen en een bijdrage te leveren aan de theologiebeoefening.
Het programma heeft twee speerpunten:
- gepromoveerde predikanten krijgen de gelegenheid om zich academisch te blijven ontwikkelen en
- de universiteit bevordert een klimaat van ‘Nachwuchs’. Publicaties worden binnen het programma gerealiseerd in co-auteurschap met een vast staflid van de PThU.
In het kort
Het programma biedt een balans tussen individuele studie en gezamenlijke theologiebeoefening. In het najaar en voorjaar organiseert de Groningse locatie van de PThU een tweedaagse met een research seminar, onderzoekstraining, coaching en ruimte voor zelfstudie. Hieraan nemen ook de betrokken PThU stafleden van beide locaties deel. Tijdens deze dagen, eventueel zelf uit te breiden tot meer dagen voor zelfstudie, werken de deelnemers aan een vooraf afgesproken persoonlijk onderzoeksplan in samenwerking met een staflid van de PThU.
Deelnemers in het programma krijgen gedurende het hele traject ondersteuning van de universiteitsbibliotheek, waaronder toegang tot de elektronische bestanden vanaf hun huisadres. Hiervoor wordt een tweejarig contract aangegaan.
Deelnemers werken gedurende twee jaar samen met een wetenschapper van de PThU aan een peer-reviewed publicatie in een bij voorkeur Engelstalig tijdschrift. Een succesvol (eerste) traject van twee jaar kan verlengd worden met één of twee jaar, waarbij opnieuw gewerkt wordt aan een artikel en de mogelijkheid wordt verkend tot deelname aan een (internationale) academische conferentie.
Informatie over het programma
Doelstelling
Tijdens het programma verbreden en verdiepen de deelnemers hun academische vaardigheden door deel te nemen aan research seminars, het opstellen van paper proposals en schrijven van (wetenschappelijke) artikelen. De deelnemers dragen bij aan het theologische discours in de kerk, maken onderdeel uit van een onderzoeksgemeenschap en werken doelgericht aan kennisverdieping en -verspreiding.
Doelgroep
Gepromoveerde predikanten en andere gepromoveerde theologen die willen blijven bijdragen aan het vakgebied, aan een gezamenlijk discours van theologiebeoefening in de kerk en aan een academisch cv. Minimale groepsgrootte is zes tot negen personen.
Instroom en deelname
Instromen kan met het oog op verschillende ambities: van het bijhouden van de academische bekwaamheid tot het behalen van een passend niveau voor een (mogelijke) academische positie. Instroom is mogelijk aan het begin van een nieuw academisch jaar (september).
Bij aanmelding vermeldt je het onderwerp van uw onderzoek en upload je een korte beschrijving van jouw idee. Je vermeldt daarbij met welke onderzoeker je wilt samenwerken. Het Kenniscentrum voor Theologie zorgt dat jouw verzoek bij de beoogde onderzoeker terecht komt. Is er een match, dan ontvang je bericht vanuit het Kenniscentrum en wordt jow aanmelding definitief gemaakt. Is de beoogde samenwerking niet mogelijk, dan denkt het Kenniscentrum met je mee over mogelijke andere begeleiders.
Onderzoekers met wie samengewerkt kan worden
Overzicht van onderzoekers met wie samengewerkt kan worden in het kader van het Postacademisch programma Societas Doctorum Ecclesiae.
Prof. dr. M. Barnard
Marcel Barnard houdt zich bezig met theologisch onderzoek naar liturgie, ritueel, kunst en cultuur, in de westerse wereld en in Afrika.
Prof. dr. H.S. Benjamins
In zijn onderzoek houdt Rick Benjamins zich vooral bezig met postmoderne en post-theïstische theologie en haar verhouding tot de moderne of liberale theolgoie van de negentiende eeuw.
Prof. dr. T.A. Boer
Dr. R. Brouwer
Mogelijke onderzoeksthema's in samenwerking met Rein Brouwer zijn:
- ontwikkelingen in/van het predikantschap in de Protestantse Kerk (mobiliteit, professionalisering, ambt en beroep, feminisering en dergelijke)
- De betekenis van radicale, postmoderne theologie (Caputo, Kearney en andere) voor de reflectie op:
- nieuwe (emerging) geloofsgemeenschappen
- 'God' in de (populaire) cultuur
Dr. P.B. Hartog
- Barry HartogUniversitair Hoofddocent Bijbelwetenschappen en Antiek Jodendom088-3371727p.b.hartog@pthu.nl
In zijn onderzoek richt Bärry Hartog zich op het antieke Jodendom en zijn positie in de Grieks-Romeinse wereld. Zijn bijzondere interesse gaat uit naar de Dode Zeerollen. Daarnaast houdt hij zich bezig met joodse schrijverscultuur en de tekstoverleving van het Oude Testament, Griekssprekend jodendom in de Hellenistische en Romeinse tijd en de joodse achtergronden van het Nieuwe Testament.
Dr. mr. K.W. de Jong
Klaas-Willem de Jong kan worden benaderd voor onderzoek op
- de terreinen van kerkrecht en kerkelijke organisatie (bijvoorbeeld: historisch kerkrecht, verhouding tussen kerkrecht en wereldlijk recht, verhouding tussen kerkrecht en ecclesiologie, kerkrecht in een missionaire context)
- de klassieke gereformeerde liturgische formulieren (bijvoorbeeld: wordingsgeschiedenis, receptie, inhoud)
Dr. G.J. van Klinken
Gert van Klinken wil samenwerken binnen de volgende onderzoeksclusters:
- West-Europese religie in prehistorie, Romeinse tijd en kerstening (tot 1000 AD)
- Moderne Devotie, met aandacht voor de interactie met het schoolonderwijs (15e en 16e eeuw)
- Protestantse presentie in Palestina en Israël (1792-2000)
Dr. Habil. C.M. Klomp
Mirella Klomp verwelkomt gepromoveerde predikanten met onderzoeksinteresse op het praktisch-theologische veld van liturgisch ritueel, muziek & ritueel en moderne media, of een combinatie hiervan. Uitgangspunt in dit onderzoek ligt bij de empirisch-theologische bestudering van rituele, muzikale en vaak multimediale zingevings- en geloofspraktijken in kerk en bredere cultuur. Speciale aandacht gaat daarbij uit naar betekenisgeving en toe-eigening van christelijk immaterieel erfgoed, door individuen en groepen/gemeenschappen.
Dr. M.C.A. Korpel
Marjo Korpel doet onderzoek naar:
- De Bijbel in de oudoosterse context. Onderzoek door predikanten kan gedaan worden naar de uitleg van de Bijbel tegen de achtergrond van de multiculturele wereld van toen. Zoals de huidige wereld niet te begrijpen is op basis van slechts 1 boek, zo geldt dat ook voor de wereld van het oude Israël. In de vergelijking met de Umwelt wordt duidelijk waartegen bijbelschrijvers zich hebben afgezet, en waarin ze juist mee gingen in het oudoosterse denken van toen (voorbeeld: Adam-mythe uit Ugarit).
- De betekenis van tekst-indeling -- zowel in oude manuscripten als ook in bijbelvertalingen -- voor exegese en preek. Dit onderzoek is tegenwoordig, door de zeer recente digitalisering van vele Hebreeuwse en Griekse bijbelhandschriften alsmede vele bijbelvertalingen, zeer goed vanaf de thuiscomputer uitvoerbaar. Marjo Korpel is hoofdredacteur van de internationale serie Pericope: Unit Delimitation as a Guide to Interpretation die een mooi platform biedt voor mogelijke gezamenlijke publicaties (zie: www.pericope.net).
- Bijbelboeken Ruth, Ester, Jesaja 40-55.
Prof. dr. M. Matthias
Markus Matthias nodigt uit tot samenwerking in één van de volgende drie onderzoekslijnen:
- Lutheronderzoek (kernbegripen in Luthers theologie; receptiegeschiedenis van Luther en lutherse theologie in Nederland sinds 1800; de rechtvaardigingsleer van Andreas Osiander)
- de Nadere Reformatie (wat gebeurde er precies in de gemeentes: wie was lid van de kerk, wie was slechts kerkganger, welke netwerken bestaan enz. enz.; in welk verband staan de theologische geschriften met de opkomst van de nieuwe filosofie , zoals van Descartes e.a.)
- de Ethische theologie in Nederland (een bundel over de stand van zaken t.o.v. het onderzoek over de verschillende vertegenwoordigers van de (vroege) Ethische theologie, de samenhang onderling, de argumentaties, de verbindingen naar Duitsland, de invloed van Schleiermacher)
Prof. dr. A.B. Merz
Annette Merz doet onderzoek op de volgende gebieden: Jezustradities (historische Jezus en Jezustradities in de evangelien, in het bijzonder parabels en wonderverhalen), Paulusbeelden in de vroege kerk (met name pastorale brieven, Acta Pauli, pseudepigrafie). Zij is geinteresseerd in diverse methodische benaderingen van teksten (historisch en literair) en methoden, die op het snijvlak van exegese en pastorale praktijk opereren. Zij zou bijzonder geinteresseerd zijn om met iemand samen te werken, die de kruisbestuivingen tussen wetenschappelijke exegese en bibliodrama wil bestuderen.
Dr. M. van der Meulen
Marten van der Meulen schrijft graag een gezamenlijk artikel over The Passion, eindtijdfilms, civil society, sociaal kapitaal, dorpskerken, stadskerken, migrantenkerken, missionale kerken, pioniersplekken, alle kerken eigenlijk.
Dr. P.E.M. Meijers
De betrokkenheid van de kerk/theologie bij hen die lijden in onze wereld. Zij werkt zelf op dit moment aan een onderzoeksvoorstel over tafelgemeenschap als fundament voor diaconaat, waarbij het avondmaal als locus theologicus voor het diaconaat wordt beschouwd.
Dr. T.T.J. Pleizier
Theo Pleizier nodigt gepromoveerde predikanten uit om samen te werken in een project op één van de praktisch-theologische gebieden van prediking, gemeentepastoraat en geestelijke verzorging in de krijgsmacht of een dwarsverbinding tussen deze terreinen. De focus in het onderzoek ligt bij de empirisch-theologische bestudering van geloofspraktijken, waarbij speciaal aandacht wordt gegeven aan de rol van gemeenschappen, de realisering van heil en de christelijke spiritualiteit.
Prof. dr. H.P. de Roest
Henk de Roest nodigt gepromoveerde theologen uit om samen met hem een wetenschappelijk artikel te schrijven over empirisch-praktisch-theologisch onderzoek naar de praktijken van christelijke geloofsgemeenschappen. Bij voorkeur dient daartoe met de onderzochte geloofsgemeenschappen (en/of hun voorgangers) te worden samengewerkt.
Prof. dr. R. Roukema
Riemer Roukema staat open voor samenwerking op onderzoek naar de uitleg van de bijbel in de eerste eeuwen van het christendom, de gnostiek en de christologie van het Nieuwe Testament.
Dr. P. Sanders
Paul Sanders doet onderzoek naar:
- gebeden en psalmen in het Oude Testament
- de overlevering van de tekst van het Oude Testament
Dr. E.P. Schaafsma
Dr. E.P. Schaafsma, docent ethiek Amsterdam Petruschka Schaafsma doet onderzoek naar de betekenis van familierelaties. Ze komt graag in contact met mensen die ook met dit thema aan de slag willen en daarnaast een methodische interesse hebben in de eigen bijdrage van de theologie aan de reflectie op dit thema. Ze verwelkomt bijdragen vanuit een diversiteit aan invalshoeken: bijbel, hedendaagse en antieke literatuur, dialoog met sociale wetenschappen en met name antropologie, en natuurlijke met andere, niet-theologische ethische benaderingen.
Prof. dr. K. Spronk
Wat betreft het Oude Testament ligt het zwaartepunt van het onderzoek in de exegese van historische teksten (met name Rechters) en in de theologie van het Oude Testament. Bij de contextuele exegese gaat het vooral om het onderzoek naar het feitelijk gebruik van de Bijbel in verschillende hedendaagse situaties en naar de verhouding tussen de wetenschappelijke benadering van de Bijbel en de intuïtieve benadering door de 'gewone' lezer.
Dr. F. Stark
Ciska Stark biedt de mogelijkheid om samen te werken aan onderzoek naar vormen van prediking op pioniersplekken (homiletiek) en onderzoek naar effectiviteit van modellen van (theologisch) onderwijs (onderwijskunde). oeps, te snel gedrukt: in plaats van pioniersplekken mag er staan: in missionaire situaties.
Dr. G.M.G. Teugels
Het onderzoek van Lieve Teugels gaat over midrash, antieke (en Middeleeuwse) rabbijns-Joodse commentaren op de Hebreeuwse bijbel. Alle aspecten zijn interessant: literair, tekstkritisch en historisch. Daarnaast staat zij open voor onderzoek in de andere geschriften van de rabbijnse literatuur (Talmoed, Misjna, Tosefta).
Prof. dr. B. van den Toren
Prof. dr. P.H. Vos
Prof. dr. M. Wisse
Maarten Wisse nodigt gepromoveerden uit om samen te werken op de volgende onderzoeksgebieden:
- Methodologie van systematische theologie, met name onderwerpen rond christocentrisme, waarheid, wet en evangelie
- Bijbelgebruik in de systematische theologie, in het bijzonder het Evangelie van Johannes
- Theologie van het Avondmaal, allerlei dimensies, eventueel gekoppeld aan praktisch-theologisch onderzoek
- Geschiedenis van de gereformeerde scholastiek
Prof. dr. H.E. Zorgdrager
Heleen Zorgdrager verwelkomt onderzoekssamenwerking op het gebied van:
- theologie, gender, seksualiteit
- publieke, politieke theologie met name ook in relatie tot de toekomst van Europa en vragen van nationalisme
Haar eigen onderzoek betreft momenteel een project over religieuze betekenissen in levensverhalen van transgender personen, en een project over de opkomst van het theopolitieke vertoog rond 'traditionele waarden' (familie, volk, vaderland) in Oost en West.
Data conferenties
De tweedaagse conferenties worden gehouden in de PThU locatie Groningen, Oude Ebbingestraat 25.
Data 2024:
- 15 en 16 januari
- 24 en 25 juni
Wil je een deel van deze conferentie bijwonen om te zien of het SDE programma wat voor je is? Stuur dan een bericht naar kenniscentrum.voor.theologie@pthu.nl
Toetsing
Voor elke deelnemer, afhankelijk van het gekozen en beschikbare pakket, wordt een persoonlijk onderzoeksplan en een realistische output ambitie opgesteld voor een periode van twee tot vier jaar. Naast de wetenschappelijke co-publicaties met leden van de wetenschappelijke staf van de PThU kan voor output gedacht worden aan: vakpublicaties voor een breder publiek; onderzoekspresentaties en conferentiepapers. Een boekproject samen met een vast staflid van de PThU behoort uiteraard ook tot de mogelijkheden.
Kosten en PE-punten
Eerste twee jaar: compleet pakket
Met nieuwe deelnemers gaat de PThU gaat een overeenkomst van twee jaar aan. Je bent dan gedurende die twee jaar ‘geassocieerd onderzoeker’ aan de PThU, wat volledig toegang biedt tot elektronische bestanden, bibliotheekdiensten, de universitaire online samenwerkingsomgeving Surfdrive en onderzoekstrainingen van de VU of PThU. Als geassocieerd onderzoeker werk je samen met een medewerker van de PThU aan een publicatie en neem je deel aan workshops en conferenties (twee per jaar) waarin je met andere onderzoekers kunt uitwisselen en feedback kunt ontvangen. De kosten voor deze twee jaar bedragen € 2.226 (compleet pakket). Uitgegaan wordt van een tijdsbesteding van minimaal 168 uur (6 ECTS) in twee jaar.
Voor predikanten uit de Protestantse Kerk valt deelname binnen het aangestuurde deel van de PE, waarvoor bekostiging tot €2.226 mogelijk is. Financiële steun kan daarnaast aangevraagd worden bij fondsen. Wanneer je binnen de twee jaar van de overeenkomst daadwerkelijk een wetenschappelijke publicatie indient, beloont de PThU dit met een korting van € 250 op bovenstaande prijs.
Jaar 3 (en 4): kies uw pakket
Na de eerste twee jaar blijft deelname aan het programma mogelijk. Je kunt dan kiezen uit verschillende pakketten:
1. Basispakket: € 150 per jaar
- Voor: Deelnemers die een vorige periode van twee jaar succesvol hebben afgerond en verder willen als geassocieerd onderzoeker in samenwerking met staflid PThU.
- Inbegrepen: Deelname aan conferenties, alumnidiensten PThU bibliotheek (uit te breiden met een zelf af te sluiten abonnement Koninklijke Bibliotheek à € 15 per jaar)
2. Basispakket extra: € 750 per jaar
- Voor: deelnemers die een vorige periode van twee jaar succesvol hebben afgerond en verder willen als geassocieerd onderzoeker in samenwerking met staflid PThU.
- Ingebrepen: Deelname aan conferenties, verlenging van bestaande overeenkomst met alle toegang en rechten, inclusief VU-ID.
3. Individueel pakket: € 600 per jaar (+ € 90 per extra uur begeleiding)
- Voor: Deelnemers die na de eerste twee jaar begeleid aan een eigen project willen werken, zonder samenwerking met staflid PThU. Kan maximaal voor twee opeenvolgende jaren worden afgenomen.
- Inbegrepen: Deelname aan conferenties, alumnidiensten PThU bibliotheek, vijf uur begeleiding door medewerker PThU.
Over ureninzet en ECTS kunnen voor deze vervolgpakketten nadere afspraken gemaakt worden afhankelijk van de ambities (tot een maximum van 6 ECTS in twee jaar).
Algemene voorwaarden
1. Deelname start per september en omvat ten minste twee jaar. Er is geen sprake van een dienstverband tussen universiteit en deelnemer.
2. De deelnemer wordt in de gelegenheid gesteld de volgende activiteiten te verrichten:
- het ontvangen van begeleidingsactiviteiten van een leerstoelhouder of universitair (hoofd)docent bij het opstellen van paper-voorstellen;
- het ontvangen van begeleidingsactiviteiten van een leerstoelhouder of universitair (hoofd)docent bij het ontwikkelen van wetenschappelijke en valoriserende onderzoeksproducten;
- het bijwonen van tweejaarlijkse research seminars.
3. Betreffende universitaire voorzieningen kan de deelnemer gebruik maken van:
- Bibliotheekpas PThU en rechtstreekse toegang tot digitale bestanden via bibliotheek PThU
- IBL bibliotheekpas;
- Toegang desktop pc's in bibliotheek en aio-ruimte PThU Groningen (d.m.v. vu-net-id);
- kopieer/print en scanfaciliteiten (d.m.v. vu-net-id);
4. De deelnemer betaalt voor de eerste twee jaar de deelnemersbijdrage van € 2.750 aan de universiteit. De vergoeding wordt door de deelnemer ofwel volledig betaald uiterlijk drie maanden na aanvang, ofwel in twee termijnen van elk € 1.375 per jaar. Indien de deelnemer in jaar 1 in overleg met de begeleider besluit te stoppen en zich na jaar 1 niet opnieuw inschrijft, heeft hij/zij recht op restitutie of kwijtschelding van het bedrag van € 1375 voor jaar 2. Stoppen in jaar 2 geeft geen recht op restitutie. Het niet deelnemen aan conferenties geeft geen recht op korting.
5. De deelnemer voert in het eerste jaar een administratieve handeling uit in Osiris om ingeschreven te blijven (herinschrijving). Hij/zij ontvangt hierover tijdig bericht vanuit de universiteit.
6. Deelname resulteert in tenminste één ingediende wetenschappelijke publicatie. Output dient als co-publicatie met de begeleidend hoogleraar of universitair (hoofd)docent te worden gepubliceerd.
7. Deelname eindigt na twee jaar, tenzij wederzijds besloten wordt tot voortzetting van de samenwerking. Verlenging is dan mogelijk in de vorm van een Basispakket Extra, een basispakket of Individueel pakket. Het Basispakket extra geeft alle hiervoor beschreven rechten. Het basispakket of individueel pakket omvat beperktere faciliteiten.
8. Meer dan twee jaar verlengen kan alleen 1) met toestemming van de samenwerkend onderzoeker, 2) als dit leidt tot minimaal 1 wetenschappelijke publicatie per 2 jaar.
Contact
Bibliografie
De publicaties in SDE komen tot stand in een samenwerking tussen geassocieerd onderzoekers en wetenschappelijk personeel van de PThU. Naast de gezamenlijke artikelen, publiceren geassocieerd onderzoekers ook alleen.
De bijdragen worden ingedeeld volgens de indexen ERIH+, LITARS en DGO. Publicaties die als peer-reviewed zijn aangegeven in ERIH+ en/of voorkomen in LITARS gelden als ‘wetenschappelijk’. Nederlandstalige periodieken of tijdschriften die in DGO zijn aangemerkt als C of ontbreken in DGO, vallen onder ‘overige tijdschriften’.
Binnen deze ordening staan de nieuwste publicaties bovenaan.
Publicaties in samenwerking met PThU
Wetenschappelijke tijdschriften/bundels
Holten, Wilko van, en Martin Walton. “A Timeless God? A Critical Appraisal of John Swinton’s Theology of Time and Memory”. Health and Social Care Chaplaincy 8, nr. 1 (2020). doi:10.1558/hscc.40137.
Jong, K. W. de, en J. D. Th. Wassenaar. “Kennen en horen. De stem van de gemeente in de Protestantse Kerk in Nederland”. Kerk en Theologie 71, nr. 3 (2020): 250–63.
Veerman, Pieter, en Wim Moehn. “Lead Us Not into Temptation, but Deliver Us from Evil”. Church History and Religious Culture 100, nr. 1 (2020): 43–59. doi:10.1163/18712428-bja10002.
Labooy, G. H., en P. M. Wisse. “The Coherence of Equivocal Penal Substitution: Modern and Scholastic Voices”. International Journal for Philosophy of Religion, 2019. doi:10.1007/s11153-019-09709-y.
Louw, Theo van der, en Pieter B. Hartog. “Physical and Economic Aspects of the Earliest Septuagint Papyri”. Journal of Jewish Studies (accepted for publication) (z.d.).
Verweij, André, en Theo Pleizier. “The Personal Presence of the Preacher in Preaching: An Explorative Study on Self-Disclosure in Sermons at Pentecost”. Homiletic (accepted for publication) (z.d.).
Overige tijdschriften/bundels
Holten, Wilko van, Martin Walton, Thijs Tromp, en Richart Huijzer. “Naar een christelijke theologie van de zorg. De bijdrage van John Swinton”. Psyche & Geloof 31, nr. 1 (2020): 39–50.
Publicaties van geassocieerd onderzoekers
Wetenschappelijke tijdschriften/bundels
Wassenaar, J. D. Th. “De spiritualiteit van O. Noordmans”. Theologia Reformata 63 (2020): 45–60.
Wassenaar, J. D. Th. “Over de grens. Ontmoetingen tussen Nederlandse en Duitse predikanten aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog”. In Naaste verwanten. Nahe Verwandte. Het gereformeerde protestantisme in Nederland en Duitsland in de twintigste eeuw / Der reformierte Protestantismus in den Niederlanden und in Deutschland im 20. Jahrhundert, onder redactie van George Harinck en Hans-Georg Ulrichs, 202–25. Amersfoort, 2020.
Labooy, G. H. “Stepped Characterisation: A Metaphysical Defence of qua-Propositions in Christology”. International Journal for Philosophy of Religion, 2019. doi:10.1007/s11153-019-09698-y.
Wassenaar, J. D. Th. “De redding van de kerkvisitatie”. In Ramp of redding? 200 jaar Algemeen Reglement voor het bestuur der Hervormde Kerk in het Koninkrijk der Nederlanden 1816-2016, onder redactie van Joke Roelevink en Fred van Lieburg, 93–105. Utrecht, 2018.
Wassenaar, J. D. Th. “De vrome Fries. Receptie en betekenis van It Fryske Réveil van G.A. Wumkes”. De Vrije Fries 98 (2018): 22–37.
Wassenaar, J. D. Th. “Willem Barnard / Guillaume van der Graft in en over het Saksische land”. Documentatieblad Nederlandse Kerkgeschiedenis 41 (2018): 71–82.
Overige tijdschriften/bundels
Wassenaar, J. D. Th. “Bernard Smilde”. Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde 2017-2018, 2019, 108–15.
Holten, W. van. “Criteria voor de waan? Godsdienstfilosofische overwegingen bij de psychotische ervaring”. Tijdschrift Geestelijke Verzorging 21, nr. 90 (2018): 17–26.
Markus, Arjan. “Over de kracht van het verhaal. Pleidooi voor een narratieve geloofsverantwoording”. Kontekstueel 33, nr. 2 (2018): 28–32.