Seminars van de PThU

Volg je een opleiding bij een andere universiteit dan de PThU? Dan kun je als 'bijvakker' seminars de PThU.

• Je kunt kiezen uit onderstaand seminaraanbod. Dit zijn cursussen waarvoor inschrijving als bijvakker mogelijk is. 
• De seminars uit het masteraanbod van de PThU kunnen alleen gevolgd worden door studenten die een masteropleiding elders (of aan de PThU) volgen.
• Wil je kiezen uit het reguliere bachelor- en masteraanbod? Dan kan dat voor de cursussen waarvan is aangegeven dat inschrijving voor bijvakkers mogelijk is. Let ook op dat je aan de ingangseis voldoet.
• In principe worden bachelorstudenten van elders alleen toegelaten tot bachelorcursussen van de PThU-VU joint degree. De vakken van de bachelor theologie met het PThU-traject van de RUG kunnen als bijvakstudent worden ingeschreven volgens de richtlijnen van de RUG.
• In alle gevallen beoordeelt de studieadviseur of je aan de instroomeisen van de cursus voldoet.
• Bijvakstudenten zijn zélf verantwoordelijk voor het desgewenst inbouwen van PThU-cursussen in een examenprogramma van een andere opleiding. 

Wil je meer informatie? Maak dan een afspraak met een van de studieadviseurs van de PThU.

Als contractant neem je deel aan de colleges en aan de toetsing en heb je recht op dezelfde begeleiding als studenten. Als je de cursus afrondt, krijg je een certificaat van de PThU. Voorafgaand aan inschrijving kijken we of je het niveau van de betreffende cursus aankunt. Het gevraagde niveau verschilt per cursus. 

Voor deelname aan een cursus betaal je een bedrag van € 100 per ECTS (studiepunt). Alumni van de PThU en van de instellingen die zijn opgegaan in de PThU krijgen jaarlijks de mogelijkheid één cursus tegen gereduceerd tarief te volgen.

Wil je als contractant deelnemen aan bacheloronderwijs? Kijk dan voor informatie op de site van de VU of de RUG, de partners waarmee de PThU haar bacheloronderwijs invult.

Eerst meer informatie? Maak dan een afspraak met de studieadviseurs van de PThU.

Een heel aantrekkelijke invulling van de minorruimte is de educatieve module van de lerarenopleiding van de VU. Binnen deze educatieve module (30 ECTS) loop je stage op een middelbare school. Je verzorgt daar lessen godsdienst of levensbeschouwing. Verder volg je colleges aan de VU. Ook als je predikant wilt worden, kun je aan de educatieve minor veel hebben. 

Lesbevoegdheid

Heb je een Nederlandse wo-bachelor theologie als vooropleiding voor de PThU-master? (Dus geen premaster, hbo-opleiding of buitenlandse bachelor.) Dan heb je na afronding van de educatieve module onmiddellijk een volledige lesbevoegdheid (tweede graad) voor vmbo-t en de onderbouw van havo en vwo. Verder ontstaat zo de mogelijkheid om na afronding van de PThU-master in een half jaar een lesbevoegdheid eerste graad te behalen, dus ook voor de bovenbouw van havo en vwo.

Had je een andere vooropleiding voor de PThU-master? Dan heb je na afronding van de educatieve module formeel nog geen lesbevoegdheid tweede graad, maar kun je na de PThU-master ook in een half jaar een lesbevoegdheid eerste graad behalen.

Vragen?

Heb je belangstelling of heb je vragen, neem dan zo snel mogelijk contact op met studieadviseur Annemarie Goosens. 

Aanmelden 

Om per september te kunnen starten met de educatieve module moet je je vóór 1 mei hebben aangemeld via Studielink.

Ook de Vrije Universiteit biedt verschillende seminars aan op het gebied van theologie en religiewetenschappen.

Docent

Dr. Erik Olsman en verschillende uitgenodigde sprekers

Taal

Engels, tenzij er alleen Nederlandstalige studenten deelnemen

Inhoud

Veel mensen hebben in verschillende levensfasen spirituele vragen. Vaak stellen ze spirituele vragen (in deze cursus door elkaar gebruikt met existentiële vragen), wanneer ze geconfronteerd worden met ziekte, in het leger dienen of een strafblad hebben. Dit seminar verwelkomt zowel christelijke studenten als studenten met een andere religie of zonder religie. Het doel van dit seminar is het stimuleren van reflectie over geestelijke verzorging, in de eerste plaats bij pastors (in spe), en in de tweede plaats bij andere professionals die professionele zorg (gaan) verlenen aan anderen.

In verschillende bijeenkomsten zal aandacht worden besteed aan de bezinning op de eigen spiritualiteit, wat past bij de Protestantse Theologische Universiteit die het belang van de eigen spiritualiteit erkent bij het verlenen van (multireligieuze) geestelijke zorg aan anderen en bij het onderwijzen van anderen over geestelijke verzorging. De les is gebaseerd op colleges, beschikbare bewijzen (bijvoorbeeld besproken tijdens de les), lessen, de eigen authentieke spiritualiteit en - indien van toepassing - de eigen werkervaring.

Lesdag

Woensdag

Plaats

PThU Amsterdam

Docent

Prof. Rick Benjamins, hoogleraar liberale theologie

Taal

Engels, tenzij er alleen Nederlandstalige studenten deelnemen

Inhoud

De liberale theologie heeft haar wortels in het begin van de negentiende eeuw. Zij bekritiseerde het orthodoxe supernaturalisme en het bijblicisme, maar onderstreepte het belang van religie. Aan het begin van de twintigste eeuw werd zij scherp bekritiseerd door dialectische theologen, die haar dwongen zichzelf opnieuw te definiëren. In de loop van de twintigste eeuw werd de liberale theologie door de bevrijdingstheologie bekritiseerd als zijnde burgerlijk, en viel zij ten prooi aan scherpe kritiek van postmoderne zijde. Toch ontwikkelde zich een liberale theologische traditie die probeert te bemiddelen tussen christendom en (post)moderne cultuur.

In deze cursus zullen we ons afvragen: wat is liberale theologie? We besteden aandacht aan haar grote geleerden, Schleiermacher, Troeltsch en Tillich. Vervolgens richten we ons op de liberale theologie - een moderne manier van theologie bedrijven - in een postmoderne context. Wij zullen onze aandacht vestigen op het werk van Richard Kearney, John Caputo en Catherine Keller, wier theologie een liberale theologie vooronderstelt, maar een postmodern gezichtspunt integreert en toch een religieus perspectief handhaaft. Zij ontwikkelden een theologie van 'God na God' vanuit verschillende achtergronden en op verschillende manieren, maar lijken het in verschillende opzichten met elkaar eens te zijn.

Lesdag

Vrijdag

Plaats

PThU Amsterdam

Docenten

• Dr. Aza Goudriaan, universitair hoofddocent kerkgeschiedenis (coördinator)
• Prof. Annette Merz, hoogleraar nieuwtestamentische studies
• Prof. Klaas Spronk, hoogleraar oudtestamentische studies
• Dr. Lieve Teugels, universitair hoofddocent Semitiek en Joodse studies

Taal

Engels, tenzij er alleen Nederlandstalige studenten deelnemen.

Inhoud

Door de geschiedenis heen hebben zich grote crisissen voorgedaan. Ze hebben reacties uitgelokt die vanuit verschillende perspectieven kunnen worden bestudeerd, ook vanuit de theologie. Met behulp van exegetische, literaire en historische methoden bestuderen we in deze cursus grote crises vanaf het Oude Testament tot de vijfde eeuw na Christus. Voor de oudtestamentische tijd besteden we aandacht aan de profeet Jeremia en aan Klaagliederen. Vanuit het perspectief van de joodse studies analyseren we fragmenten van de Midrasj over Klaagliederen, die reflecteert op de verwoesting van de twee joodse tempels. Vanuit vroeg-christelijk perspectief besteden we ook aandacht aan de verwoesting van de (tweede) tempel en de theologische interpretaties daarvan zoals die in het Nieuwe Testament en andere vroeg-christelijke literatuur tot uiting komen. Wat ten slotte het laat-Romeinse Rijk betreft, lezen we uit reacties van Augustinus en Salvianus van Marseille op de verstoringen (waaronder de inname van Rome in 410) die werden veroorzaakt door barbaarse invasies.

Door deze verschillende teksten over crises te bestuderen, levert deze cursus hopelijk ook een theologisch repertoire op dat gebruikt kan worden in hedendaagse theologische reacties op actuele crises.

Lesdag

Vrijdag

Plaats

PThU Amsterdam of Groningen

Docent

• Prof. dr. Thijs Tromp, bijzonder hoogleraar diaconale studies (coördinator)
• Dr. Erica Meijers, universitair hoofddocent diaconale studies

Taal

Engels, tenzij er alleen Nederlandstalige studenten deelnemen.

Inhoud

Dit seminar gaat over diaconaal werk in Europa (Christian Social Practice), christelijk geïnspireerd handelen met het oog op sociale gerechtigheid, goede zorg en inclusie, speciaal voor hen die zich in marginale posities in de samenleving bevinden. Uitgangspunt van dit seminar is dat diaconaat essentieel is voor de identiteit van christelijke gemeenschappen (dus niet beperkt tot de praktische toepassing van het geloof). Diaconaal werk is gericht om ruimte te scheppen waar mensen op adem kunnen komen, elkaar kunnen ontmoeten en tot bloei kunnen komen.

De volgende thema’s komen aan bod:

1. Theologische uitgangspunten van diaconaat (de kernwoorden ‘barmhartigheid’, ‘gerechtigheid’ en ‘inclusie’, relationaliteit en waardigheid, de relatie tussen diaconaat en avondmaal en andere maaltijden, convivialiteit en het lege moment);
2. de positie van diaconaal werk in kerk en samenleving (verhouding kerk-overheid, en het verrichten van een beknopt onderzoek in een diaconaal project of een diaconale organisatie);
3. de ethiek van de diaconale praktijk, met speciale aandacht voor het belang van wederkerigheid en de rol van macht in de zorgrelaties.

Het seminar kan uitstekend gecombineerd worden met het seminar ‘Spiritual Care’. 

Lesdag

Vrijdag

Plaats

PThU Amsterdam

Docenten

• Prof. Annette Merz, hoogleraar nieuwtestamentische studies
• Dr. Erica Meijers, universitair docent diaconale studies
• Dr. Gert van Klinken, universitair docent kerkgeschiedenis

Taal

Engels, tenzij er alleen Nederlandstalige studenten deelnemen.

Inhoud

In dit seminar staan we kritisch stil bij het slavernijverleden en de erfenis daarvan vandaag de dag in kerk, theologie en samenleving. Het verband tussen slavernij en racisme staat centraal in dit seminar. Het richt zich op de vraag hoe discoursen en praktijken in kerk en theologie die slavernij en racisme bevestigen en in stand houden, kunnen worden overwonnen. Aan de hand van bijbelse, historische, systematisch-theologische en praktische theologische wetenschap bespreken we praktijken en theologische rechtvaardigingen van slavernij en racisme, maar ook tradities van verzet en vernieuwing.

Een eerste element van de cursus is slavernij in de context van het eerste en tweede Testament. Een tweede accent is het voorbeeld van Jacobus E.J. Capitein, een formeel tot slaaf gemaakte zwarte predikant in Nederland in de achttiende eeuw. Ten derde zullen we het twintigste-eeuwse beeld van een zwarte Christus bespreken. We zullen teksten kritisch lezen, een film analyseren en tijdens twee excursies op zoek gaan naar sporen van slavernij in Groningen en Amsterdam. De studenten sluiten het seminar af met een literatuurstudie en een paper over een zelfgekozen onderwerp, gerelateerd aan het seminar.

Lesdag

Woensdag

Plaats

PThU Groningen

Docenten

• Dr. Theo Pleizier, universitair docent praktische theologie (coördinator)
• Dr. Klaas Bom, universitair hoofddocent dogmatiek 
• Dr. Bosco Bangura, postdoctoraal onderzoeker (interculturele theologie)

Taal

Engels, tenzij er alleen Nederlandstalige studenten deelnemen.

Inhoud

De studie van spirituele praktijken combineert twee dimensies. Antropologisch gaan deze praktijken over menselijke interacties, individuele ervaringen en culturele uitingen. Theologisch gezien gaan spirituele praktijken over Gods Geest en de aanwezigheid van de Geest in deze culturele uitingen en menselijke interacties.

In deze cursus bestuderen we spirituele praktijken volgens deze twee dimensies. De eerste lijn in de cursus bestaat uit de reconstructie van de pneumatologische dimensies in drie recente theologieën met verschillende culturele achtergronden om de relatie tussen culturen en de aanwezigheid van de Geest te begrijpen. De tweede lijn betreft de empirische studie van spirituele praktijken volgens participatieve en vergelijkende methoden. Deze praktijken worden biografisch en cultureel geselecteerd.

De cursus is gebaseerd op onderzoek en we willen ontdekken

• hoe recente theologieën van de Geest interageren met spirituele praktijken en
• hoe dit bijdraagt tot een beter begrip van het raakvlak tussen pneumatologie en cultuur

Tijdens de cursus werken studenten toe naar een wetenschappelijk artikel over het raakvlak van pneumatologie en cultuur, door concrete voorbeelden van spirituele praktijken te bestuderen. In de lessen creëren we een setting van een 'schrijfatelier' met methodische bijdragen over onderzoek en schrijven en theologische inhoud over pneumatologie en spiritualiteit.

Lesdag

Woensdag

Plaats

PThU Groningen

Docent

Dr. Rob Compaijen, postdoctoraal onderzoeker (filosofie, ethiek)

Taal

Engels, tenzij er alleen Nederlandstalige studenten deelnemen.

Inhoud

Waardigheid - weinig begrippen zijn zo belangrijk en zo omstreden in de hedendaagse ethiek. Het wordt zowel gezien als absoluut fundamenteel voor het morele leven en als vaag, overbodig concept. In deze cursus onderzoeken we het idee van waardigheid en verkennen we de betekenis ervan in de ethiek.

In het eerste deel van de cursus besteden we aandacht aan verschillende theologische en filosofische opvattingen over waardigheid. Is waardigheid een kwestie van rang, van een vervuld leven, van een beeld van God zijn, van het vermogen tot autonomie - of iets heel anders? Is waardigheid universeel of geldt zij voor sommigen wel en voor anderen niet? Is zij onvervreemdbaar of kan zij verloren gaan? Is het wel een nuttig concept?

In het tweede deel gaan we in op kwesties in toegepaste contexten waarin het begrip waardigheid belangrijk wordt geacht. Kan het idee van waardigheid een rol spelen in onze relaties met dieren en misschien zelfs met de natuur in het algemeen? Hoe functioneert waardigheid in de zorgethiek? Wat zijn de gevolgen van menselijke verbetering voor onze ideeën over waardigheid? En welke rol speelt waardigheid in (de debatten over) besluitvorming rond het levenseinde?

Lesdag

Vrijdag

Plaats

PThU Groningen

Docenten

• Dr. Marjo Korpel, universitair hoofddocent oudtestamentische studies (coördinator)
• Dr. Paul Sanders, universitair docent oudtestamentische studies

Taal

Engels, tenzij er alleen Nederlandstalige studenten deelnemen.

Inhoud

De Bijbel maakt deel uit van de brede literatuur van het oude Nabije Oosten, zoals blijkt uit de vele bijbelse verwijzingen naar gebruiken, wetten, religieuze concepten enzovoort die in de context van de Bijbel gebruikelijk waren. Zelfs in het boek Openbaring heeft veel beeldspraak parallellen met het oude Nabije Oosten. Natuurlijk werpt onze groeiende kennis van het oude Nabije Oosten nieuw licht op de manier waarop de Bijbel door de eeuwen heen werd gebruikt, zowel in het jodendom als in het christendom. Het heeft ook belangrijke gevolgen voor de bijbelse exegese en de manier waarop we de Bijbel kunnen gebruiken in systematische theologie, prediking, enzovoort.

In deze cursus zullen studenten inzicht ontwikkelen in belangrijke theologische thema's in de Bijbel (bijvoorbeeld schepping, voorzienigheid, kwaad en duivel, moraal, verbond, gebed, ziekte en genezing) die ook een belangrijke rol spelen in niet-bijbelse teksten uit het oude Nabije Oosten. Zowel de overeenkomsten als de verschillen zullen worden geanalyseerd. Studenten schrijven een werkstuk waarin zij een passage of een thema uit de Bijbel vergelijken met relevante niet-bijbelse teksten uit het oude Nabije Oosten. Zij evalueren wat de gevolgen zijn voor de manier waarop de Bijbel in onze eigen tijd en context kan worden gebruikt. Kennis van Bijbels Hebreeuws en/of Grieks is aan te bevelen.

Een basisinleiding in het Ugaritisch is optioneel. De analyse van niet-bijbelse teksten gebeurt aan de hand van Engelse vertalingen.

Lesdag

Vrijdag

Plaats

PThU Amsterdam

Docenten

• Prof. Benno van den Toren (coördinator)
• Charles Christian, promovendus

Taal

Engels, tenzij er alleen Nederlandstalige studenten deelnemen.

Inhoud

In deze cursus zullen we recente theologische ontwikkelingen in de theologie van religies verkennen voor zover deze van invloed zijn op de mogelijkheden en de praktijk van interculturele ontmoeting, leren en getuigen en samenleven. Specifieke aandacht zal worden besteed aan de vraag naar de finaliteit van de openbaring van God in Christus, de rol van de Geest en een spiritualiteit die vertrouwen, openheid en 'profetische dialoog' mogelijk maakt.

We zullen enkele van de uitdagingen van interreligieuze ontmoeting bestuderen met specifieke voorbeelden in het vooruitzicht, in het bijzonder, maar niet uitsluitend, met de islam. We zullen ook de implicaties bespreken van nieuwe fenomenen zoals dual religious beloging en zogenaamde insiderbewegingen voor interreligieuze ontmoeting en getuigenis. Een laatste aandachtspunt betreft de politieke en sociale uitdagingen van het samenleven in religieus pluralistische samenlevingen.

Lesdag

Vrijdag

Plaats

PThU Groningen

Docent

• Dr. Marten van der Meulen, universitair docent godsdienstsociologie

Taal

Engels, tenzij er alleen Nederlandstalige studenten deelnemen.

Inhoud

Het is ons doel om de relatie tussen 'nieuwe' en 'oude' vormen van kerkzijn, van 'vloeibare' en 'vaste' of 'overgeërfde' vormen te observeren, te begrijpen, te verwoorden en kritisch te evalueren. Ook proberen we de betekenis van zending en kerk te observeren, te begrijpen en kritisch te evalueren binnen een context van pionieren, kerkplanting, diaconaal-missionaire praktijken en nieuwe kerkelijke gemeenschappen. We bestuderen en bespreken verschillende visies op zending, gebaseerd op het werk van Moynagh en Hoekendijk.

Tijdens het eerste deel van de cursus zullen we teksten van deze theologen van dichtbij lezen en hun opvattingen over zending, kerk en wereld in hun verschillende historische contexten traceren. Het tweede deel van de cursus heeft een sterke empirische component, waarbij we nieuwe vormen van kerkontwikkeling zullen bestuderen.

Geïnformeerd door verschillende visies op zending, diakonie en ecclesiologie, zullen studenten een nieuwe kerkelijke gemeenschap bezoeken (bijvoorbeeld een pionierskerk, diaconaal initiatief, kerkplant) en interviews afnemen en observaties doen. Het veldwerk en de theoretische perspectieven zullen worden geëvalueerd en besproken in de klas.

Lesdag

Vrijdag

Plaats

PThU Groningen

Docent

Prof. Wim Moehn, bijzonder hoogleraar geschiedenis van het gereformeerd protestantisme

Taal

Engels, tenzij er alleen Nederlandstalige studenten deelnemen.

Inhoud

Doop en Avondmaal zijn de oudste en meest fundamentele praktijken van de christelijke kerk. In de doop wordt het leven van de dopeling verbonden met de drie-enige God. In het gereformeerd protestantisme is de doop nauw verbonden met het begrip verbond. De doop markeert de opname in het verbond dat God schenkt. De relatie tussen God en de gelovige is daarom asymmetrisch.

Van meet af aan is het verbond zeer belangrijk geweest voor de grondslagen van de praktijk van de kinderdoop. Tegenwoordig wordt de praktijk van het dopen van kinderen ter discussie gesteld, omdat zij als autonome individuen niet de mogelijkheid hebben om zelf te beslissen. Wat betekent dit voor de perceptie van de doop en de theologie van de doop in een tijd waarin autonomie van het subject voorop staat en de notie dat men deel uitmaakt van een gemeenschap veel minder een rol speelt? Een andere vraag, waarover tot op de dag van vandaag gediscussieerd wordt, is wat er gebeurt als men gedoopt wordt. Hoe wordt het heil bemiddeld in het ritueel? Aan de hand van centrale teksten wordt een dwarsdoorsnede van de gereformeerde theologie door de eeuwen heen aangeboden. Belangrijke namen zijn Bullinger, Calvijn, Olevianus, Menno Simons, Guy de Brès, Johannes Cocceius en Karl Barth.

Lesdag

Woensdag

Plaats

PThU Amsterdam

Docenten

Dr. Andreas Wöhle, universitair docent Lutherse theologie, en verschillende gastsprekers

Taal

Engels, tenzij er alleen Nederlandstalige studenten deelnemen.

Content

De cursus beoogt een caleidoscopische en existentietheologische benadering van centrale concepten van lutherse theologie. Daarbij worden twee 'vensters' van toegang gekozen: Lectuur van klassieke teksten van Luther (in close reading) en het prisma van de vertolking van lutherse en existentiële concepten in de theologiebeoefening van de  theologe Dorothee Sölle. Tevens zullen nieuwe actuele concepten van theologiebeoefening worden getoetst op hun bijdrage aan het doordenken van Schrift, traditie en de uitdagingen van de samenleving.

Naast close reading van Luther en Sölle zal worden gewerkt met thematische lezingen en groepsdiscussies. Lutherse theologie en spiritualiteit zal worden geanalyseerd als een kritisch en vernieuwend paradigma in het licht van de uitdagingen van een (post-)postmoderne samenleving. Onderwerpen zijn onder meer lutherse concepten van ‘vrijheid’, ‘geloof’ (als relationele gave, als vrijheid van het vieren van het leven in de relatie tussen gemeenschap en una sancta), de leer van de rechtvaardiging (als bevrijding van de dwang tot het construeren van een monadisch ik), de geloofsleer en haar gebruik, misbruik, hergebruik, het probleem van het gezag, enzovoort. Theologie als re-visionaire metafysica tegenover het paradigma van de zelfverheerlijking.

Samengevat: Hoe nieuwe theologische concepten creëren in een burn-out samenleving ontdaan van genade?

Lesdag

Vrijdag

Locatie

PThU Amsterdam