Seminars van de PThU

Volg je een opleiding bij een andere universiteit dan de PThU? Dan kun je als 'bijvakker' seminars de PThU.

• Je kunt kiezen uit onderstaand seminaraanbod. Dit zijn cursussen waarvoor inschrijving als bijvakker mogelijk is. 
• De seminars uit het masteraanbod van de PThU kunnen alleen gevolgd worden door studenten die een masteropleiding elders (of aan de PThU) volgen.
• Wil je kiezen uit het reguliere bachelor- en masteraanbod? Dan kan dat voor de cursussen waarvan is aangegeven dat inschrijving voor bijvakkers mogelijk is. Let ook op dat je aan de ingangseis voldoet.
• In principe worden bachelorstudenten van elders alleen toegelaten tot bachelorcursussen van de PThU-VU joint degree. De vakken van de bachelor theologie met het PThU-traject van de RUG kunnen als bijvakstudent worden ingeschreven volgens de richtlijnen van de RUG.
• In alle gevallen beoordeelt de studieadviseur of je aan de instroomeisen van de cursus voldoet.
• Bijvakstudenten zijn zélf verantwoordelijk voor het desgewenst inbouwen van PThU-cursussen in een examenprogramma van een andere opleiding. 

Wil je meer informatie? Maak dan een afspraak met een van de studieadviseurs van de PThU via studieadvies@pthu.nl.

Als contractant neem je deel aan de colleges en aan de toetsing en heb je recht op dezelfde begeleiding als studenten. Als je de cursus afrondt, krijg je een certificaat van de PThU. Voorafgaand aan inschrijving kijken we of je het niveau van de betreffende cursus aankunt. Het gevraagde niveau verschilt per cursus. 

Voor deelname aan een cursus betaal je een bedrag van € 100 per ECTS (studiepunt). Alumni van de PThU en van de instellingen die zijn opgegaan in de PThU krijgen jaarlijks de mogelijkheid één cursus tegen gereduceerd tarief te volgen.

Wil je als contractant deelnemen aan bacheloronderwijs? Kijk dan voor informatie op de site van de VU of de RUG, partners van de PThU.

Eerst meer informatie? Maak dan een afspraak met de studieadviseurs van de PThU via studieadvies@pthu.nl.

Een heel aantrekkelijke invulling van de minorruimte is de educatieve module van de lerarenopleiding van de VU. Binnen deze educatieve module (30 ECTS) loop je stage op een middelbare school. Je verzorgt daar lessen godsdienst of levensbeschouwing. Verder volg je colleges aan de VU. Ook als je predikant wilt worden, kun je aan de educatieve minor veel hebben. 

Lesbevoegdheid

Heb je een Nederlandse wo-bachelor theologie als vooropleiding voor de PThU-master? (Dus geen premaster, hbo-opleiding of buitenlandse bachelor.) Dan heb je na afronding van de educatieve module onmiddellijk een volledige lesbevoegdheid (tweede graad) voor vmbo-t en de onderbouw van havo en vwo. Verder ontstaat zo de mogelijkheid om na afronding van de PThU-master in een half jaar een lesbevoegdheid eerste graad te behalen, dus ook voor de bovenbouw van havo en vwo.

Had je een andere vooropleiding voor de PThU-master? Dan heb je na afronding van de educatieve module formeel nog geen lesbevoegdheid tweede graad, maar kun je na de PThU-master ook in een half jaar een lesbevoegdheid eerste graad behalen.

Vragen?

Heb je belangstelling of heb je vragen, neem dan zo snel mogelijk contact op met een van onze studieadviseurs via studieadvies@pthu.nl. 

Aanmelden 

Om per september te kunnen starten met de educatieve module moet je je vóór 1 mei hebben aangemeld via Studielink.

Ook de Vrije Universiteit biedt verschillende seminars aan op het gebied van theologie en religiewetenschappen.

Docent

Dr. Erik Olsman 

Taal

Engels, tenzij er alleen Nederlandstalige studenten deelnemen

Inhoud

Veel mensen hebben spirituele vragen in verschillende fasen van hun leven. Vaak stellen ze spirituele vragen (in deze cursus door elkaar gebruikt met existentiële vragen), wanneer ze geconfronteerd worden met ziekte, in het leger dienen of een strafblad hebben. Dit seminar verwelkomt zowel christelijke studenten als studenten met andere religies of zonder religie. Het doel van dit seminar is het stimuleren van reflectie op spirituele zorg, in de eerste plaats onder pastors (in spe), en in de tweede plaats onder andere professionals die professionele zorg (gaan) verlenen aan anderen. Tijdens verschillende bijeenkomsten zal aandacht worden besteed aan de reflectie op de eigen spiritualiteit, die past binnen de Protestantse Theologische Universiteit die het belang van de eigen spiritualiteit erkent bij het verlenen van (multireligieuze) geestelijke zorg aan anderen en bij het onderwijzen van anderen over geestelijke verzorging. De les is gebaseerd op colleges, beschikbaar bewijsmateriaal (bijvoorbeeld besproken tijdens de les), de eigen authentieke spiritualiteit en - indien van toepassing - de eigen werkervaring.

Lesdag

Woensdag

Docent

• Prof. dr. Thijs Tromp, bijzonder hoogleraar diaconale studies 
• Dr. Erica Meijers, universitair hoofddocent diaconale studies

Taal

Engels, tenzij er alleen Nederlandstalige studenten deelnemen.

Inhoud

Het seminar gaat over christelijke sociale praktijk (Diakonia) in Europa, dat wil zeggen geloofsgebaseerd werk voor sociale rechtvaardigheid, goede zorg en inclusie, in het bijzonder voor mensen in de meest kwetsbare situaties in de samenleving. In dit seminar wordt christelijke sociale praktijk niet opgevat als de praktische toepassing van het christelijk geloof, maar als een essentieel element van de identiteit van christelijke gemeenschappen. Dit seminar richt zich op de identiteit van Diakonia als een contextuele praktijk.

Het omvat de volgende onderwerpen:

1. theologische grondslagen en perspectieven op Diakonia (inclusief sleutelbegrippen als naastenliefde, gerechtigheid, inclusie, relationaliteit en menselijke waardigheid, de relatie tussen eucharistie, maaltijddeling en Diakonia, gezelligheid en het lege moment,
2. de positie van diaconaal werk in kerk en samenleving (inclusief een casestudy in een diaconaal project van een kerk of een diaconale organisatie), en
3. de ethiek van Diakonia met de nadruk op de waarde van wederkerigheid en de dynamiek van macht binnen zorgrelaties.

Lesdag

Woensdag

Docenten

• Prof. dr. Bernhard Reitsma, hoogleraar Kerk en theologie met als aandachtsveld islam

Taal

Engels, behalve als er alleen Nederlandse deelnemers zijn

Inhoud

De islam emancipeert in Nederland. Al blijft het aantal moslims in de statistieken al jaren stabiel op 5 a 6% van de Nederlandse bevolking, de islam staat sinds 11 september 2001 in de spotlights. In diverse landen met een islamitische meerderheid hebben christenen het moeilijk en dat raakt ook christenen in Nederland. Omgekeerd worden moslims in Nederland aantoonbaar gediscrimineerd.

Christenen reageren heel verschillend op de aanwezigheid van de islam, die de laatste 25 jaar steeds meer ‘emancipeert’. Hoe kijk je nu naar de islam? Moslims hebben een heel duidelijke theologische en historische visie op het christendom, maar omgekeerd? Is er een bijbelse – christelijke visie op de islam? Hoe duid je de islam in het licht van de christelijke belijdenis dat God zich in Jezus Christus heeft geopenbaard? En wat betekent dat voor de omgang met moslims?

In deze module richten we ons op een bijbels-theologische visie op roeping van de kerk in relatie tot de islam. Dat betekent ook een blik naar binnen. Wie zijn wij? Wat is kerk-zijn vandaag? Wat zijn onze diepste waarden?

Lesdag

Woensdag

Docent

Prof. Rick Benjamins, hoogleraar liberale theologie

Taal

Engels, tenzij er alleen Nederlandstalige studenten deelnemen

Inhoud

De liberale theologie heeft haar wortels in het begin van de negentiende eeuw. Ze bekritiseerde het orthodoxe supernaturalisme en bijbelgeloof, maar onderstreepte het belang van religie. Aan het begin van de twintigste eeuw werd ze scherp bekritiseerd door dialectische theologen, die haar dwongen zichzelf opnieuw te definiëren. In de loop van de twintigste eeuw werd de liberale theologie door de bevrijdingstheologie bekritiseerd als zijnde bourgeois en kreeg ze scherpe kritiek vanuit de postmoderne hoek. Toch ontwikkelde zich een liberale theologische traditie die probeert te bemiddelen tussen het christendom en de (post)moderne cultuur.

In deze cursus zullen we ons afvragen wat liberale theologie is. We besteden aandacht aan haar grote geleerden Schleiermacher, Troeltsch en Tillich. Vervolgens zullen we ons richten op de liberale theologie - een moderne manier van theologie bedrijven - in een postmoderne context. We zullen onze aandacht vestigen op het werk van Richard Kearney, John Caputo en Catherine Keller, wier theologie een liberale theologie vooronderstelt, maar die toch een postmodern standpunt integreert en nog steeds een religieus perspectief handhaaft. Zij ontwikkelden een theologie van 'God na God' vanuit verschillende achtergronden en op verschillende manieren, maar lijken het in verschillende opzichten met elkaar eens te zijn.

Lesdag

Vrijdag

Docent

• Prof. dr. Wim Moehn, bijzonder hoogleraar geschiedenis gereformeerd protestantisme vanwege de Gereformeerde Bond

Taal

Engels

Inhoud

De doop en het Avondmaal zijn de oudste en meest fundamentele gebruiken van de christelijke kerk. In de doop wordt het leven van degene die gedoopt wordt verbonden met de drie-enige God. In het gereformeerd protestantisme is de doop nauw verbonden met het begrip verbond. Vanaf het begin is het verbond erg belangrijk geweest in de verdediging van de praktijk van de kinderdoop. Vandaag de dag wordt de praktijk van het dopen van kinderen in twijfel getrokken, omdat kinderen niet de mogelijkheid hebben om hun eigen beslissingen te nemen als autonome individuen. Wat betekent dit voor de perceptie van de doop en de theologie van de doop, in een tijd waarin autonomie van het subject voorop staat en de notie dat men deel uitmaakt van een gemeenschap veel minder een rol speelt?

Het seminar van dit jaar krijgt een extra dimensie, omdat we niet alleen in Utrecht over deze vragen zullen nadenken, maar ook gedurende een week in Debrecen, samen met Hongaarse docenten en studenten. De voertaal zal Engels zijn. Tijdens de week in Hongarije zullen we Bullinger en Barth lezen, maar ook intensief kennismaken met de verschillende contexten waarin de doop functioneert. Dat is in Hongarije, met een veelal (nog) volkskerkelijke cultuur in het oosten, anders dan in Nederland, maar er zijn ook verschillen tussen de Hongaarstaligen in Hongarije en Roemenië. In de week is nadrukkelijk ruimte voor ontmoeting met Hongaarstalige studenten en Hongaarse cultuur.

De week staat gepland van zaterdag 26 oktober tot zaterdag 2 november 2024 in de omgeving van Debrecen, met lezingen en bijeenkomsten van maandag tot en met vrijdag. Beide reisdagen vallen voorlopig op de genoemde zaterdagen. Deze week is een prachtige gelegenheid om op een relatief eenvoudige manier theologisch over de grens te kijken. Het bezoek aan Hongarije is een integraal onderdeel van de cursus.

Je kunt echter ook los van dit seminar deelnemen, hoewel seminarstudenten voorrang hebben. Het cursusgedeelte in Hongarije beslaat 3 ECTS, inclusief voorbereiding door het bestuderen van enige literatuur en een kort reflectiestuk. Als je deelneemt aan de hele cursus zijn de kosten grotendeels of zelfs volledig gedekt, terwijl dit voor deze deelcursus nog onzeker is.

Lesdag

Vrijdag

Docenten

• Dr. Marjo Korpel, universitair hoofddocent oudtestamentische studies 
• Dr. Paul Sanders, universitair docent oudtestamentische studies
• Dr. Bärry Hertog, universitair hoofddocent Bijbelwetenschappen en antiek Jodendom

Taal

Engels, tenzij er alleen Nederlandstalige studenten deelnemen.

Inhoud

De Bijbel maakt deel uit van de brede literatuur van het oude Nabije Oosten, zoals blijkt uit de vele Bijbelse verwijzingen naar gebruiken, wetten, religieuze concepten, enz. die gebruikelijk waren in de context van de Bijbel. Zelfs in het boek Openbaring heeft veel beeldspraak parallellen met het oude Nabije Oosten. Natuurlijk werpt onze groeiende kennis van het oude Nabije Oosten nieuw licht op de manier waarop de Bijbel door de eeuwen heen werd gebruikt, zowel in het Jodendom als in het Christendom. Het heeft ook belangrijke gevolgen voor de bijbelse exegese en de manier waarop we de Bijbel kunnen gebruiken in systematische theologie, prediking enzovoort.

In deze cursus zullen studenten inzicht ontwikkelen in belangrijke theologische thema's in de Bijbel (bijvoorbeeld Schepping, Voorzienigheid, Kwaad en de Duivel, Moraal, Verbond, Gebed, Ziekte en Genezing) die ook een belangrijke rol spelen in niet-bijbelse teksten uit het oude Nabije Oosten. Zowel de overeenkomsten als de verschillen zullen worden geanalyseerd. Studenten schrijven een werkstuk waarin ze een passage of een thema uit de Bijbel vergelijken met relevante niet-bijbelse teksten uit het oude Nabije Oosten. Ze evalueren wat de gevolgen zijn voor de manier waarop de Bijbel kan worden gebruikt in onze eigen tijd en context.

Kennis van bijbels Hebreeuws en/of Grieks is aan te bevelen. Een basisinleiding in het Ugaritisch is optioneel. De analyse van niet-bijbelse teksten gebeurt aan de hand van Engelse vertalingen.

Lesdag

Woensdag

Docent

• Dr. Rob Compaijen, universitair docent Filosofie
• Prof. dr. Theo Boer, hoogleraar ethiek van de gezondheidszorg

Taal

Engels, tenzij er alleen Nederlandstalige studenten deelnemen.

Inhoud

Waardigheid - weinig concepten zijn zo belangrijk en zo omstreden in de hedendaagse ethiek. Het wordt zowel gezien als absoluut fundamenteel voor het morele leven als als een vaag, overbodig concept. In deze cursus zullen we het idee van waardigheid onderzoeken en de betekenis ervan in de ethiek verkennen.

In het eerste deel van de cursus zullen we ons richten op verschillende theologische en filosofische opvattingen over waardigheid. Is waardigheid een kwestie van rang, van een vervuld leven leiden, van een beeld van God zijn, van het vermogen tot autonomie hebben - of iets heel anders? Is waardigheid universeel of geldt het voor sommigen wel en voor anderen niet? Is het onvervreemdbaar of kan het verloren gaan? Is het eigenlijk wel een nuttig concept?

In het tweede deel gaan we in op kwesties in toegepaste contexten waarin het concept waardigheid belangrijk wordt geacht. Kan het idee van waardigheid een rol spelen in onze relaties met dieren en misschien zelfs met de natuur in het algemeen? Hoe functioneert waardigheid in de zorgethiek? Wat zijn de gevolgen van menselijke verbetering voor onze ideeën over waardigheid? En welke rol speelt waardigheid in (de debatten over) besluitvorming rond het levenseinde?

Lesdag

Woensdag

Docenten

• Dr. Theo Pleizier, universitair docent praktische theologie (coördinator)
• Dr. Klaas Bom, universitair hoofddocent dogmatiek 
• Dr. Bosco Bangura, postdoctoraal onderzoeker (interculturele theologie)

Taal

Engels, tenzij er alleen Nederlandstalige studenten deelnemen.

Inhoud

De studie van spirituele praktijken combineert twee dimensies. Antropologisch hebben deze praktijken betrekking op menselijke interacties, individuele ervaringen en culturele expressies. Theologisch gezien gaan spirituele praktijken over Gods Geest en de aanwezigheid van de Geest in deze culturele uitingen en menselijke interacties. In deze cursus bestuderen we spirituele praktijken volgens deze twee dimensies.

De eerste lijn in de cursus bestaat uit de reconstructie van de pneumatologische dimensies in drie recente theologieën met verschillende culturele achtergronden om de relatie tussen culturen en de aanwezigheid van de Geest te begrijpen. De tweede lijn betreft de empirische studie van spirituele praktijken volgens participatieve en vergelijkende methoden. Deze praktijken worden biografisch en cultureel geselecteerd.

De cursus is gebaseerd op onderzoek en we willen ontdekken

1. hoe recente theologieën van de Geest interageren met spirituele praktijken en
2. hoe dit bijdraagt aan een beter begrip van het raakvlak tussen pneumatologie en cultuur.

Tijdens de cursus werken studenten toe naar een wetenschappelijk artikel over het raakvlak van pneumatologie en cultuur, door concrete voorbeelden van spirituele praktijken te bestuderen. In de lessen creëren we een setting van een 'schrijfatelier' met methodische bijdragen over onderzoek en schrijven en theologische inhoud over pneumatologie en spiritualiteit.

Lesdag

Woensdag

Docenten

Dr. Kinga Zeller, associate professor Lutherse Theologie

Taal

Engels

Content

Luther spreekt niet alleen over Christus 'voor mij', maar ook herhaaldelijk over Christus 'in mij'. De Lutherse theoloog Niels Henrik Gregersen nam het idee van 'Christus in mij' tot op zekere hoogte over en paste het toe op de hele schepping in zijn 'Diepe Incarnatie' benadering met een exegetische basis. In de cursus vragen we hoe Luther 'Christus voor mij' precies begrijpt, hoe 'Christus in mij' zelfs maar denkbaar is en wat het dogmatisch en ethisch kan en moet betekenen als Christus aanwezig is in de hele schepping.

Lesdag

Woensdag

Docenten

• Dr. Suzan Sierksma, universitair docent Nieuwe Testament
• Dr. Erica Meijers, universitair docent diaconale studies
• Dr. Gert van Klinken, universitair docent kerkgeschiedenis

Taal

Engels, tenzij er alleen Nederlandstalige studenten deelnemen.

Inhoud

In dit seminar reflecteren we kritisch op het slavernijverleden en de erfenis daarvan vandaag de dag in kerk, theologie en samenleving. Het verband tussen slavernij en racisme staat centraal in dit seminar. Het richt zich op de vraag hoe we vertogen en praktijken in kerk en theologie kunnen overwinnen die slavernij en racisme bevestigen en in stand houden. Aan de hand van bijbelse, historische, systematisch-theologische en praktisch-theologische literatuur bespreken we praktijken en theologische rechtvaardigingen van slavernij en racisme, maar ook tradities van verzet en vernieuwing.

Een eerste element van de cursus is slavernij in de context van het eerste en tweede Testament. Een tweede accent is het voorbeeld van Jacobus E.J. Capitein, een formeel tot slaaf gemaakte zwarte predikant in Nederland tijdens de 18e eeuw. Ten derde zullen we het 20e-eeuwse beeld van een zwarte Christus bespreken. We zullen kritisch teksten lezen, een film analyseren en op zoek gaan naar sporen van slavernij in Groningen en Amsterdam tijdens twee excursies. De studenten sluiten het seminar af met een literatuurstudie en een paper over een onderwerp naar keuze, gerelateerd aan het seminar.

Lesdag

Vrijdag

Docent

• Dr. Marten van der Meulen, universitair docent godsdienstsociologie

Taal

Engels, tenzij er alleen Nederlandstalige studenten deelnemen.

Inhoud

Het is ons doel om de relatie tussen 'nieuwe' en 'oude' vormen van kerkzijn, tussen 'vloeibare' en 'vaste' of 'overgeërfde' vormen te observeren, te begrijpen, te verwoorden en kritisch te evalueren. Ook proberen we de betekenis van zending en kerk te observeren, te begrijpen en kritisch te evalueren binnen een context van pionieren, kerkplanting, diaconaal-missionaire praktijken en nieuwe kerkelijke gemeenschappen. We bestuderen en bespreken verschillende visies op zending, gebaseerd op het werk van Moynagh en Hoekendijk.

Tijdens het eerste deel van de cursus zullen we teksten van deze theologen van dichtbij lezen en hun opvattingen over zending, kerk en wereld in hun verschillende historische contexten traceren. Het tweede deel van de cursus heeft een sterke empirische component, waarin we nieuwe vormen van kerkontwikkeling bestuderen. Geïnformeerd door verschillende visies op zending, diakonie en ecclesiologie, zullen studenten een nieuwe kerkelijke gemeenschap bezoeken (bijvoorbeeld een pionierskerk, diaconaal initiatief, kerkplanting) en interviews afnemen en observaties doen. Het veldwerk en de theoretische perspectieven worden geëvalueerd en besproken in de klas.

Lesdag

Vrijdag

Docenten

• Prof. dr. Bernhard Reitsma, hoogleraar Kerk en theologie met als aandachtsveld islam

Taal

Engels, tenzij er alleen Nederlandstalige studenten deelnemen.

Inhoud

In deze cursus verkennen we recente theologische ontwikkelingen in de theologie van religies voor zover ze van invloed zijn op de mogelijkheden en de praktijk van interculturele ontmoeting, leren en getuigen en samenleven. Specifieke aandacht zal worden gegeven aan de vraag naar de finaliteit van de openbaring van God in Christus, de rol van de Geest en een spiritualiteit die vertrouwen en openheid en 'profetische dialoog' mogelijk maakt. We zullen enkele van de uitdagingen van interreligieuze ontmoeting bestuderen met specifieke voorbeelden in het vooruitzicht, in het bijzonder, maar niet uitsluitend met de islam. We zullen ook de implicaties bespreken van nieuwe fenomenen zoals dubbel religieus behoren en zogenaamde insiderbewegingen voor interreligieuze ontmoeting en getuigenis. Een laatste aandachtsgebied betreft de politieke en sociale uitdagingen van het samenleven in religieus pluralistische samenlevingen.

Lesdag

Vrijdag