Naar hoofdinhoud

Klinische pastorale vorming

Een training voor wie zich wil ontwikkelen in pastorale communicatie.

Professionaliteit versterken

Klinische Pastorale Vorming (KPV) beoogt de professionaliteit van de pastor te versterken. De training stimuleert je naar jezelf en naar anderen te kijken. Wie ben ik als pastor? Wat doe ik en waarom doe ik dat zo? Wat inspireert mij en waar liggen mijn mogelijkheden en mijn grenzen? In de blokken besteden we aandacht aan verschillende facetten van het beroep van pastor: pastoraat, geestelijke begeleiding, voorgaan in vieringen en leiding geven.

Theorie en praktijk, zelfreflectie en feedback

De kracht van het leerproces in de training Klinische Pastorale Vorming is de wisselwerking tussen theorie en praktijk, tussen individueel leren en leren in een groep. Zelfreflectie en feedback zijn daarbij belangrijk. Werkcolleges en het oefenen van praktijksituaties vergroten kennis en vaardigheden. In de training worden gevarieerde (verbale en non-verbale) werkvormen gebruikt. Spiritualiteit en geloofscommunicatie lopen als een rode draad door het programma. Met en aan elkaar wordt de eigen religieuze en levensbeschouwelijke identiteit verdiept. Diversiteit en oecumene is hierbij van waarde.

Lees meer over de opleiding in het artikel "Klinische Pastorale Vorming Wat is dat eigenlijk?" (Predikant & samenleving - Nov '23)

Informatie over de cursus

  • Opzet en inhoud

    De training is opgebouwd uit vier blokken van drie weken. Daaraan vooraf gaat een kennismakingsdag en de training wordt besloten met een tweedaagse. Samen is dat de dertiende week.

    Elk blok heeft een eigen beroepsaccent.

    In blok I ligt het accent op pastorale gespreksvoering. Literatuur, werkcolleges en practica zijn gericht op methodische pastorale gespreksvoering. We zullen ook werken aan bewustwording van de eigen non verbale communicatie. Daarnaast wordt in blok I aandacht besteed aan de eigen leervragen, en ontdekking van eigen leerstijl.  De biografiebespreking en de kernkwadranten zijn daarbij helpend.

    In blok II ligt het accent op voorgaan in de liturgie. Onder leiding van dr. Eward Postma zal er geoefend worden in Presentie en Presentatie. De literatuur en bespreking daarvan spitst zich toe op gebruik van bijbel, gebed en rituelen in het pastoraat. We zullen de bewustwording van eigen non verbale communicatie voortzetten door die te verbinden met de kernkwadranten.

    In blok III ligt het accent op de eigen levensbeschouwing, theologie en het geloofsgesprek. We verkennen en verdiepen de eigen levensbeschouwelijke en religieuze identiteit en onderzoeken vragen als “Op welke manier kunnen we een gesprek existentieel en theologisch verdiepen?” “Hoe kunnen we op een goede, eigen manier zorg dragen voor het verhaal van de pastorant?” “Welke positie binnen de eigen traditie neem ik hierbij in?” We lezen en bespreken uit Ganzevoort en Visser o.a. een hoofdstuk over coping en de theodicee. Daarnaast komen in deze weken ook de geschreven essays over de eigen theologie ter sprake en werken we met geloofs- en levensbeelden. 

    In dit blok nodigen we ook de werksetting uit: op een nog nader te bepalen middag zullen we van iedere trainee 2 tot 3 gasten ontvangen, die het werkkader vertegenwoordigen. Dat kunnen kerkenraadsleden zijn, directe collega geestelijk verzorgers, andere collega’s of leidinggevenden. Zij kunnen zien waar wij en hoe wij aan het werk zijn, waardoor het benutten van deze trainingservaringen in de werksetting ook meer gaat leven.

    In blok IV ligt het accent op leiding geven. Enkele hoofdstukken uit De weg van de groep worden vooraf gelezen. Daarnaast is er aandacht voor de allergie in onze kernkwadrant en het omgaan met conflicten. We zullen in het kader van de pastorale gespreksvoering het model van korte, bondige gespreksvoering van T. Lohse, bespreken en inoefenen. Ook hierin spelen leiding geven en omgaan met conflicten een rol. We maken hierbij ook gebruik van de theorie van Simon Walker.

    Blok V: In de tweedaagse aan het eind van de training zullen de eindwerkstukken worden gepresenteerd aan elkaar en sluiten we de training zowel persoonlijk als professioneel met elkaar af.

  • Belasting

    Zwaartepunten in de belasting:

    • Voorafgaande aan blok I is er veel literatuur te lezen en materiaalinbreng te verzorgen.
    • Ter voorbereiding op blok III is er extra extra lees- en schrijfwerk.
    • Tussen blok IV en V is er veel te schrijven!
  • Literatuur

    • Ark, J. van en H. de Roest (2004), De weg van de groep. Leidinggeven aan groepen in gemeente en parochie, Zoetermeer: Meinema
    • Ganzevoort, R en J. Visser (2007), Zorg voor het verhaal. Achtergrond, methode en inhoud van pastorale begeleiding, Zoetermeer: Meinema
    • Knippenberg, Tjeu van (2005), Existentiële zielzorg, Tussen naam en identiteit, Zoetermeer: Meinema
    • Lang G. en H.T. van der Molen (2009), Psychologische gespreksvoering. Een basis voor hulpverlening, Barneveld: Nelissen
    • Leede, Bert en Cisca Stark, Ontvouwen, Protestantse prediking in de praktijk, Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer, 2017
    • Lohse, T.H. (2005), Het bondige gesprek: Praktische hulp bij advisering en pastoraat, Heerenveen: Uitgeverij Protestantse Pers  (niet meer in de boekhandel te verkrijgen, wel zo nodig bij mij. )
    • Aanbevolen literatuur: Walker, Simon P., (2019)  Leiding geven vanuit wie je bent, (als e-boek verkrijgbaar). Of in het Engels: The Undefended leader (2011).  
  • Docenten

    De training van 2024-2025 en 2025-2026 wordt geleid door drs. Melanie Broos (PThU) en co-trainer Lianne Grisnich.


    Melanie Broos
    Trainer
    m.e.broos@pthu.nl | 06 2535 5171





    Lianne Grisnich
    Co-trainer




    Gastdocenten

    • Drs. J.J.H. (Joep) Roding. Hij zal de bibliodrama verzorgen tijdens de hele training  en geeft in blok II de workshop Presentie en presentatie in de liturgie.
    • Nadine van Hierden MA. Docent beroepsvorming vanuit agogische vakken bij Beroepsvorming en Spiritualiteit van de PThU in Amsterdam. Zij zal in blok III en IV drie dagdelen met de groep werken aan leiderschap.
    • Tijmen van Leeuwen.
    • Dr. Eward Postma. Trainer en docent liturgiek bij Beroepsvorming en Spiritualiteit van de PThU Amsterdam.
    • En misschien nodigen wij nog anderen uit, maar dat zal gaandeweg pas ingepland en afgesproken worden.
  • Data 2024-2025

    Kennismakingsdag

    11 juni 2024

    Blok 1

    9 -11 september 2024
    16-18 september
    23-25 september

    Blok 2

    11-13 november
    18-20 november
    25-27 november

    Blok 3

    13-15 januari 2025
    20-22 januari
    27-29 januari

    Blok 4

    17-19 maart
    24-26 maart
    31 maart-2 april

    Afsluitende tweedaagse

    20-21 mei

  • Data 2025-2026

    Kennismakingsdag

    Maandag 02 juni 2025

    Blok 1 

    08-10  september 2025
    15-17 september
    22-24 september

    Blok 2 

    10-12 november 
    17-19 november
    24-26 november

    Blok 3 

    12-14 januari 2026
    19-21 januari
    26-28 januari

    Blok 4 

    09-11 maart 
    16-18 maart
    23-25 maart

    Afsluitende tweedaagse

    Di 26 en wo 27 mei

  • Aanmelding en toelatingseisen

    Wie belangstelling heeft voor deelname aan de KPV training 2025-2026 kan zich aanmelden via de groene aanmeldknop bovenaan de cursuspagina.

    • Je komt dan in de omgeving van Osiris terecht
    • kies voor cursuscode E252601

    Na het indienen ontvang je van het Kenniscentrum voor Theologie een extra aanmeldingsformuier met specifieke vragen voor de KPV training. Na indiening van dit formulier wordt contact met je opgenomen door de KPV-trainer. Er zijn 8 plaatsen beschikbaar. Als de eerstvolgende training vol is kom je na je aanmelding in Osiris op een wachtlijst terecht. 

    Voor meer informatie kun je mailen naar cursusbureau@pthu.nl. De trainer van de KPV opleiding PThU, drs. M.E. Broos-Haafwee, neemt dan contact met je op voor de eerste afstemming van vraag en aanbod. 

    Om toegelaten te kunnen worden dien je aan de volgende voorwaarden te voldoen:

    • een voltooide academische of daaraan gelijkgestelde HBO opleiding;
    • minimaal drie jaar werkervaring;
    • je bent tijdens de KPV training ook uitvoerend en actief werkzaam op een eigen werkplek.

    Over toelating tot de training wordt pas beslist nadat er twee drempelgesprekken hebben plaatsgevonden. Er is een gesprek met de trainer waarin vraag en aanbod worden afgestemd op elkaar en er is een gesprek waarin het gaat om een inschatting van draagkracht en draaglast van de aspirant deelnemer op dat moment. Als op grond van deze gesprekken de kandidaat toelaatbaar wordt geacht, ontvangt deze een bewijs van inschrijving. Vanaf dat moment geldt de annuleringsregeling.

  • Kosten en annuleringsvoorwaarden

    Kosten

    De kosten van de KPV training bedragen voor 2025-2026 € 8.000. We hebben de prijs dit jaar kunnen reduceren door een subsidie vanuit de Dienstenorganisatie via het Racer Tak Fonds. We hopen deze subsidie en dit prijspeil ook hierna te kunnen handhaven, maar kunnen dat op dit moment nog niet met zekerheid zeggen. 
    De kosten zijn inclusief de administratieve kosten en het verblijf, exclusief verplichte literatuur.

    Mocht blijken dat na het voeren van de drempelgesprekken de kandidaat door de trainer niet toelaatbaar wordt geacht voor de training, dan worden alleen kosten berekend over de procedure, te weten: € 50,00.

    Tegemoetkoming Studiekosten
    Voor een tegemoetkoming in je studiekosten kun je soms gebruik maken van fondsen. Zie hiervoor de pagina Tegemoetkoming studiekosten.

    Annulering

    Annulering dient altijd schriftelijk te geschieden via het cursusbureau van de PThU: cursusbureau@pthu.nl.

    Bij annulering worden kosten in rekening gebracht. Deze bedragen:

    • tot 90 dagen voor de start van de training, dat is de kennismakingsdag, 10% van het totale cursusgeld
    • tot 60 dagen voor de start van de training, dat is de kennismakingsdag, 50% van het totale cursusgeld
    • vanaf 30 dagen voor de start van de training, dat is de kennismakingsdag, 100% van het totale cursusgeld.

    Na de start van de KPV training wordt geen cursusgeld gerestitueerd.

    Wij behouden ons het recht voor de cursus te annuleren bij minder dan vijf deelnemers. In dat geval zullen wij de kandidaten zo spoedig mogelijk op de hoogte stellen en zijn wij bereid gezamenlijk te zoeken naar een alternatief.