Van U is de aarde - inleiding
In het christelijk geloof belijden we dat de aarde Gods schepping is en de plaats waar God zich openbaart. Maar wat betekent dat in een tijd waarin klimaatproblemen en ecologische crises zich aan ons opdringen? Hoe verhouden wij én kerkelijke gemeente(n) ons theologisch tot de aarde die we bewonen en bewerken? In deze (inleidende) tweedaagse cursus gaan we in op deze vragen en verkennen we hoe we het gesprek hierover in de kerkelijke gemeente constructief kunnen voeren.
Theologie en de aarde - snuffelen aan de oppervlakte
We ‘snuffelen’ in de cursus Van U is de Aarde aan de grond onder onze voeten met het oog op liturgisch, homiletisch en diaconaal handelen van de gemeente. Dat doen we aan de hand van bestudeerde literatuur, bespreking daarvan en gesprek daarover, en door hoor-werkcolleges vanuit verschillende disciplinaire perspectieven.
Dat begint met een verkenning van onze geschiedenis. De natuur en de kosmos hebben in vrijwel alle perioden van de menselijke geschiedenis in religies een rol van betekenis gespeeld. In het christelijk geloof is dat niet anders: al eeuwenlang wordt gesproken over de aarde als Gods schepping en de natuur als en plaats waar God zich openbaart. In theologische begrippen zoals rentmeesterschap en incarnatie hebben theologen proberen te vangen dat eerbied voor de schepping een basishouding is voor de manier waarop mensen de aarde bewonen en bewerken.
Maar hoe vertalen we dit naar een adequate theologische verhouding tot de aarde in onze eigen praktijk als gemeentepredikant? Nu wereldwijd met zorg gesproken wordt over klimaatproblemen en ecologische crises, lijken we een nieuwe theologische doordenking nodig te hebben, die recht doet aan de lokale (geloofs)context. Het gesprek hierover in de gemeente blijkt vaak lastig te zijn. Tegelijkertijd: je hoort bij elkaar, en juist vanwege de gedeelde ‘bedding’ biedt onbegrip ook kansen: een lokale gemeenschap is bij uitstek de plaats waar het gesprek over de grond waarop wij leven en werken gevoerd kan worden. Het zal nodig zijn om in de kerk elkaars taal te leren verstaan. Op de ene plaats zijn ‘groen’ en ‘duurzaam’ theologisch relevante begrippen, op de andere bieden noties als ‘de zonde’ en ‘het heil in Jezus Christus’ meer raakvlakken met het daar geleefde geloof. Alleen taal die lokaal gehoor vindt, vindt nieuwe toegangen tot een theologie wortelt in geloof en tegelijkertijd ‘met de poten in de klei staat’.
De vragen over de aarde, milieu, klimaat zijn zeer urgent en spelen in de gemeente ook een grote rol. Een theologische bezinning daarover is van groot belang.(Bron: Deelnemer over de cursus in 2022)
Ik zocht diepgang op dit thema omdat ik het gevoel heb dat ik stok qua diepgang. De cursus bood allerlei handreikingen om verdiepingsslagen te maken.(Bron: Cursusevaluatie 2022)
