- Home
- Onderwijs
- Nascholing
- Cursusaanbod
- Geestelijke verzorging voor gemeentepredikanten en pastoraal werkers
Geestelijke verzorging voor gemeentepredikanten en pastoraal werkers
- ECTS
- 4 ECTS
- Docenten
- dr. Erik Olsman,
en gastdocenten - Kosten
- € 1100
- Max. aantal deelnemers
- 25
- Datum
- Datum nog niet bekend
Als predikant of pastoraal werker krijg je te maken met allerlei levensvragen van mensen in uiteenlopende situaties – soms ook heel specifieke situaties. Houdt mijn vrouw nog van me, nu ik aan dementie lijd? Zal de samenleving me accepteren nu ik mijn straf heb uitgezeten in de gevangenis? Waarom doet God me dit aan? Wie zal voor mijn kind met ernstige handicaps zorgen als ik dat niet meer kan? Kan ik een waardig leven leiden terwijl mijn inkomen zo laag is? Deze cursus biedt de deelnemers inzichten en handvatten om te begeleiden bij dergelijke levensvragen.
Werken met levensvragen en doelgroepen voor gemeentepredikanten en pastoraal werkers
Vaak raken dergelijke levensvragen of zingevingsvragen aan de relaties met belangrijke anderen. Belangrijke anderen kunnen zowel bronnen van kracht zijn, als ook deel van de geestelijke/ existentiële worsteling. Voor gelovigen raken die vragen ook hun relaties met God en met hun (geloofs)gemeenschappen.
In de cursus verdiep je je in verschillende doelgroepen of contexten en thema’s die daar spelen. Aan bod komen palliatieve zorg, justitie, defensie en politie, mensen in de marge en dementie. Ook gaat de cursus uitgebreid in op de benadering van zingevingsvragen: hoe weten we eigenlijk wat goed is? Hoe kunnen we ook hier ‘kwaliteit van zorg’ omschrijven en bieden? Ook neemt de reflectie op het eigen geloof/de eigen zingeving of spiritualiteit een belangrijke plek in, omdat die onvermijdelijk een rol speelt in het verlenen zorg voor zingeving.
De cursus kan als geheel gevolgd worden (4 ECTS) of je kunt twee onderdelen kiezen (2 ECTS). Voor iedereen die op basis van actuele kennis wil werken met mensen met levensvragen in de eigen gemeente, of voor wie wil verkennen of specialisatie in één van de werkvelden iets voor hem of haar zou zijn, is deze cursus van harte aanbevolen.
De voertaal van de cursus is Engels tenzij er geen internationale studenten meedoen.
Kies je ervoor om de 2 ECTS variant te volgen? Maak dan je keuze voor 2 van de 5 modules kenbaar ná inschrijving. Zie onder de kop 'Inschrijving' voor de link naar het keuzeformulier.
Doelgroep
- gemeentepredikanten
- pastoraal werkers
- geestelijk verzorgers in opleiding
Leerdoelen
Hoofddoel: in staat zijn om zorg voor zingeving te verlenen die gebaseerd is op de actuele kennis van wat heilzaam is.
- evalueren van bewijs voor zorg voor zingeving gebaseerd op methoden die gehanteerd worden in de neuro-, sociale en geesteswetenschappen
- inzicht in centrale thema’s in zorg voor zingeving (rouw en hoop; psychotrauma en groei; moral injury; oorlog en vrede; marginalisering) en contexten van zorg voor zingeving (gezondheidszorg; defensie; justitie; diakonale settingen)
- reflecteren op de authentieke inzet van de eigen spiritualiteit in het verlenen van zorg voor zingeving, zowel in contact met mensen met eenzelfde levensbeschouwing als in contact met mensen met een andere levensbeschouwing
Opzet, data en studiebelasting
De cursus in 2023 is afgerond.
De cursus omvat een introductie (zelfstudie), maximaal vijf modules en een eindopdracht.
Keuze 2 of 4 ECTS: Je kunt de cursus als geheel volgen (alle modules) voor 4 ECTS. Je kunt ook een 2 ECTS variant volgen, waarbij je uit de 5 modules hieronder 2 modules kiest die je volgt. De Introductiemodule (zelfstudie) en de eindopdracht zijn verplicht.
- Introductie (zelfstudie): augustus (verplicht - 12 uur)
- Module 1: 6 september - Wetenschappelijk bewijs (keuzemodule - 18 uur)
- Module 2: 13 september - Palliatieve zorg (keuzemodule - 18 uur)
- Module 3: 20 september - Justitie, defensie en politie (keuzemodule - 18 uur)
- Module 4: 4 oktober - Dementie (keuzemodule - 18 uur)
- Module 5: 18 oktober - Minderheden (keuzemodule - 18 uur)
- Eindopdracht (verplicht - 8 uur)
Het onderwijs in de keuzemodules vindt plaats in Amsterdam, van 10.30 - 15.30 uur.
Docenten
Dr. Erik Olsman en gastdocenten.
Gastdocenten staan genoemd bij de verschillende modules.Introductie (Online)
Geen bijeenkomst. Deze presentatie wordt half augustus online geplaatst.
Voorbereiding
- John A. Bernau, “From Christ to Compassion: The Changing Language of Pastoral Care,” Journal for the Scientific Study of Religion 60, no. 2 (2021), 362-81. (18pp)
- Wendy Cadge, “Healthcare Chaplaincy as a Companion Profession: Historical Developments,” Journal of Health Care Chaplaincy 25, no. 2 (2019), 45-60. (14pp)
- Hsin Han Elisha Chow, Qian Hui Chew, and Kang Sim, “Spirituality and Religion in Residents and Inter-Relationships with Clinical Practice and Residence Training: A Scoping Review,” BMJ Open 11, no. 5 (2021), 11. (8pp
- Anke I. Liefbroer, Erik Olsman, R. Ruard Ganzevoort, and Faridi S. van Etten – Jamaludin, “Interfaith Spiritual Care: A Systematic Review,” Journal of Religion and Health 56, no. 5 (2017), 1776-93. (15pp)
- Katja Milner et al., “The Experiences of Spirituality among Adults with Mental Health Difficulties: A Qualitative Systematic Review,” Epidemiology and Psychiatric Sciences 29 (2020), E34. (9pp)
Module 1 - Wetenschappelijk bewijs - 6 september
Leerdoel
- Evalueren van bewijs voor zorg voor zingeving gebaseerd op methoden die gehanteerd worden in de neuro-, sociale en geesteswetenschappen.
Voorbereiding
- Sinenhlanhla S. Chisale, “Domestic Abuse in Marriage and Self-Silencing: Pastoral Care in a Context of Self-Silencing,” HTS Theological Studies 74, no. 2 (2018), 4784. (7pp)
- Carrie Doehring, “Teaching Theological Empathy to Distance Learners of Intercultural Spiritual Care,” Pastoral Psychology 67, no. 2 (2018), 461-74. (8pp)
- Michiel van Elk and André Aleman, “Brain Mechanism in Religion and Spirituality: An Integrative Predictive Processing Framework,” Neuroscience and Biobehavioral Reviews 73 (February 2017), 359-78 (14pp).
- Nazila Isgandarova, “Effectiveness of Islamic Spiritual Care: Foundations and Practices of Muslim Spiritual Care Givers,” Journal of Pastoral Care & Counseling 66, no. 3 (2012), 1-16 (15pp)
- Erik Olsman, “Resonance in a Theopoetics of Practice in Practical Theology,” International Journal of Practical Theology In Press (2021). (13pp)
- Jolien Pieters, Daniëlle M. L. Verstegen, Diana H. J. M. Dolmans, Franca C. van Warmenhoven, and Marieke H. J. van den Beuken – van Everdingen, “Design and Evaluation of a Learning Assignment in the Undergraduate Medical Curricula on the Four Dimensions of Care: A Mixed Method Study,” BMC Medical Education 21 (2021), 309 (Epub). (9pp)
Onderwijs
- Neurowetenschappen & kwantitatieve designs - dr. M. van Elk (RUL) 10:30-12:00
- Andere designs & geesteswetenschappen - dr. E. Olsman (PThU)
Dr. Michiel van Elk is filosoof en psycholoog en universitair hoofddocent neuropsychologie van de religie aan de Rijksuniversiteit Leiden.
Dr. Erik Olsman is theoloog en universitair hoofddocent geestelijke verzorging aan de Protestantse Theologische Universiteit.
Module 2 - Palliatieve zorg - 13 september
Leerdoelen
- Evalueren van bewijs voor zorg voor zingeving gebaseerd op methoden die gehanteerd worden in de neuro-, sociale en geesteswetenschappen.
- Inzicht in centrale thema’s in zorg voor zingeving (rouw & hoop; psychotrauma & groei; moral injury; oorlog & vrede; marginalisering) en contexten van zorg voor zingeving (gezondheidszorg; defensie; justitie; diakonale settingen)
- Reflecteren op de authentieke inzet van de eigen spiritualiteit in het verlenen van zorg voor zingeving, zowel in contact met mensen met eenzelfde levensbeschouwing als in contact met mensen met een andere levensbeschouwing
Voorbereiding
- Tuck Wai Chan, Edward Poon, and Desley Gail Hegney, “What Nurses Need to Know about Buddhist Perspectives of End-of-Life Care and Dying,” Progress in Palliative Care 19, no. 2 (2011), 61-5. (5pp)
- Marie-José Gijsberts, Anke I. Liefbroer, René Otten, and Erik Olsman, “Spiritual Care in Palliative Care: A Systematic Review of the Recent European Literature,” Medical Sciences 7, no. 2 (2019), 25. (15pp)
- IKNL (English), Existential and Spiritual Aspects of Palliative Care: National Guideline (Utrecht: IKNL, 2018); or IKNL (Dutch), Richtlijn ‘Zingeving en spiritualiteit in de palliatieve fase’: Landelijke Richtlijn (Utrecht: IKNL, 2018) (40pp)
- Robert W. Kirchoff, et al., “Spiritual Care of Inpatients Focusing on Outcomes and the Role of Chaplaincy Services: A Systematic Review,” Journal of Religion and Health 60, no. 2 (2021), 1406-22. (14pp)
- Nasreen S. Lalani, Wendy Duggleby, and Joanne Olson, “‘I Need Presence and a Listening Ear’: Perspectives of Spirituality and Spiritual Care among Healthcare Providers in a Hospice Setting in Pakistan,” Journal of Religion and Health Epub ahead of print (2021). (15pp)
- Natasa M. Reljic, Zvonka Fekonja, Sergej Kmetec, Blanka K. Plesnicar, Fiona Timmins, and Majda Pajnkihar, “The Role and Meaning of Spirituality in Older People Living with Dementia: A Systematic Review,” (13pp)
Onderwijs
- Spirituele zorg in palliatieve zorg - prof. dr. M.J. Gijsberts (VU Brussel) 10:30-12:30
- Vaardigheidstraining - dr. E. Olsman (PThU)
Prof. dr. Marie-José Gijsberts is specialist ouderengeneeskunde, kaderarts palliatieve zorg en hoogleraar spirituele zorg in de laatste levensfase (VU Brussel).
Module 3 - Defensie - 20 september
Leerdoelen
- Inzicht in centrale thema’s in zorg voor zingeving (rouw & hoop; psychotrauma & groei; moral injury; oorlog & vrede; marginalisering) en contexten van zorg voor zingeving.
- Reflecteren op de authentieke inzet van de eigen spiritualiteit in het verlenen van zorg voor zingeving, zowel in contact met mensen met eenzelfde levensbeschouwing als in contact met mensen met een andere levensbeschouwing
Voorbereiding
- Salwa El-Awa, “Spirituality and Religion in the Life of Muslim and Islamist Prisoners: Egypt and the UK as Case Studies,” in Spiritual Counselling and Care in Health and Prison Services: Diverse Experiences and Practices, edited by Nuri Tinaz, Ali Ayten, Mahmut Zengin, and Halil Eksi (E-book: Dem, 2020), 99-127. (28pp)
- Charlotte Henson, Didier Truchot, and Amy Canevello, “What Promotes Post Traumatic Growth? A Systematic Review,” European Journal of Trauma & Dissocation Epub ahead of print (2021). (7pp)
- Marcia Kesner and James Pann, “Healing the Wounded Healer? A Survey of Jewish and Protestant Correctional Chaplains,” Journal of Pastoral Care & Counseling 74, no. 3 (2020), 189-95. (5pp)
- Tine Molendijk, “Moral Disorientation and Ethical Struggles: Moral Distress at the Individual Level” in Soldiers in Conflict. Moral Injury, Political Practices and Public Perceptions. PhD Thesis (Nijmegen: Radboud University, 2019), 17-24; 85-104. (25 pp)
- Erik Olsman, “Hope in Health Care: A Synthesis of Review Studies,” in Historical and Multidisciplinary Perspectives on Hope ed. Steven van den Heuvel (Cham: Springer, 2020), 197-214. (15pp)
- Margaret Stroebe, Henk Schut, and Kathrin Boerner, “Cautioning Health-Care Professionals: Bereaved Persons Are Misguided Through the Stages of Grief,” OMEGA – Journal of Death and Dying 74, no. 4 (2017), 455-73. (14pp)
- James D. Whitworth, Casey N. O’Brien, and Chris Stewart, “Understanding Post-Traumatic Stress Responses among Military Chaplains: Implications for Military Behavioral Health,” Health, Military Behavioral Health Epub ahead of print (2021). (12pp)
Onderwijs
- Rouw en Hoop, psychotrauma en groei - dr. E. Olsman (PThU)
- Moral Injury, oorlog en vrede - Protestantse Geestelijke Verzorging Defensie
Module 4 - Dementie - 4 oktober
Leerdoelen:
- inzicht in rouw en gerelateerde thema's bij dementie
- reflecteren op de authentieke inzet van de eigen spiritualiteit in het verlenen van zorg voor zingeving bij mensen met dementie en hun naasten
Voorbereiding:
volgtOnderwijs:
Het middagprogramma staat in het teken van het boek 'Over een andere boeg: Ontmoetingen met God in het verpleeghuis' van Paula Irik.Module 5 - Minderheden - 18 oktober
Leerdoelen
- Inzicht in centrale thema’s in zorg voor zingeving (rouw & hoop; psychotrauma & groei; moral injury; oorlog & vrede; marginalisering) en contexten van zorg voor zingeving (gezondheidszorg; defensie; justitie; diakonale settingen)
- Reflecteren op de authentieke inzet van de eigen spiritualiteit in het verlenen van zorg voor zingeving, zowel in contact met mensen met eenzelfde levensbeschouwing als in contact met mensen met een andere levensbeschouwing
Voorbereiding
- Bat Sheva Hass and Hayden Lutek, “The Dutch inside the ‘Moslima’ and the ‘Moslima’ inside the Dutch: Processing the Religious Experience of Muslim Women in the Netherlands,” Societies 8, no. 4 (2018), 123. (21pp)
- Adriaan S. van Klinken, “Gay Rights, the Devil and the End Times: Public Religion and the Enchantment of the Homosexuality Debate in Zambia,” Religion 43, no. 4 (2013), 519-40. (17pp)
- Inger Marie Lid, “From Institutionalization to Citizenship: Lessons Learned from Studying Diaconal Practice in a Norwegian Context,” Diaconia 10, no. 1 (2019), 51-66. (14pp)
- Anke I. Liefbroer, R. Ruard Ganzevoort, and Erik Olsman, “Addressing the Spiritual Domain in a Plural Society: What is the Best Mode of Integrating Spiritual Care into Healthcare?” Mental Health, Religion & Culture 22, no. 3 (2019), 244-60. (13pp)
- Loren D. Marks, David C. Dollahite, and Kaity Pearl Young, “Struggles Experienced by Religious Minority Families in the United States,” Psychology of Religion and Spirituality 11, no. 3 (2019), 247-56. (8pp)
- Michal Pagis, Wendy Cadge, and Orly Tal, “Translating Spirituality: Universalism and Particularism in the Diffusion of Spiritual Care from the United States to Israel,” Sociological Forum 33, no. 3 (2018), 596-618. (20pp)
- Jesse M. Smith, “Creating a Godless Community: The Collective Identity Work of Contemporary American Atheists,” Journal for the Scientific Study of Religion 52, no. 1 (2013), 80-99. (17pp)
Onderwijs
- Leven in de marge - dr. E. Olsman (PThU) e.a.
Toetsing
Eindopdracht (maximaal 1.500 woorden) is een casusbeschrijving met reflectie op:
- de bijdrage van de cursus aan zicht op de eigen mogelijkheden en beperkingen om als geestelijk verzorger in een gekozen context te werken
- reflectie op de relatie tussen de eigen levensbeschouwing / geloof / spiritualiteit en die van de gesprekspartner(s)
- reflectie op de rol van evidence met betrekking tot voorgaande punten (1 & 2)
Eindopdrachten beoordeeld met een voldoende leiden tot toekenning van de punten.
Kosten
De kosten voor deze cursus zijn € 595 (2 ECTS variant) of € 1100 (4 ECTS variant). Koffie en thee zijn inbegrepen, lunch zelf meenemen.
Voor deelnemers die nog (minimaal) 2 respectievelijk 4 punten hebben in het kader van het aangestuurde deel van de PE wordt deze cursus door de Protestantse Kerk vergoed. Je ontvangt zelf een factuur van ons voor deze cursus. Als je binnen je PE-budget nog recht hebt op vergoeding, dan kun je de kosten van de cursus geheel of gedeeltelijk declareren bij de Protestantse Kerk (zo nodig ook vóór betaling). Het declaratieformulier vind je op de website van de PKN, evenals meer uitleg over je budget en de regeling. De informatie en de link naar het formulier staan daar onder de kop ‘Voortgezette nascholing - studiekosten aangestuurd aanbod’.
Inschrijven
De cursus van 2023 is afgerond. Zodra nieuwe data voor 2024 bekend zijn wordt dat hier vermeld. Heb je belangstelling? Laat het ons weten via de button bovenaan de pagina.
Aanmelden
Kies in Osiris voor jaar 2023-2024 en maak daar een keuze voor de 2 of 4 ECTS variant:
D232416 – 4 ECTS
D232416-B – 2 ECTS. Als je de 2- ECTS variant kiest geef dan na inschrijving in Osiris in het Keuzeformulier Modules aan welke modules je wilt volgen.Annuleren:
Onze annuleringsregeling vind je op de pagina Overige informatie en voorwaardenLocatie
De modules vinden plaats op woensdag bij de PThU (locatie Amsterdam) van 10.30 - 15.30 uur.
