Terug naar de kerk?

Beschrijving

Geloven doe je niet langer in de kerk. Tenminste, niet vanzelfsprekend. Voor velen is believing without belonging een reële optie. Wat en hoe je gelooft is allereerst een kwestie van individuele keuze. Het maakt deel uit van een persoonlijke queeste. Charles Taylor spreekt in dit verband van ‘expressief individualisme’ als kenmerk van een ‘cultuur van authenticiteit’. Het betekent dat we op zoek zijn naar ons diepste, meest authentieke zelf en dat we persoonlijke keuzes ijken op dat zelf. Dit sluit verbondenheid met anderen niet uit. Maar deze verbondenheid richt zich vooral op gelijkgezinden en is niet institutioneel bepaald.

Een dergelijke ‘cultuur van authenticiteit’ werkt ook door in de kerk. Lid zijn van een kerk is een optie. Vervolgens is de kerk pas relevant voor zover ze tegemoetkomt aan individuele voorkeuren en wensen. Dit roept de vraag op of de kerk nog meer is dan de optelsom van gelijkgezinde individuen die het toevallig goed met elkaar hebben. Kan het ook anders? Moeten we misschien ‘terug naar de kerk’? Terug naar wat de kerk eigenlijk is en wil zijn?

In deze cursus nemen we Taylors beschouwingen als uitgangspunt om verschijnselen te duiden die je als predikant of geestelijk verzorger tegenkomt in kerk en samenleving. Daar leggen we een aantal recente theologische voorstellen over kerk zijn in deze tijd naast: de kerk als morele gemeenschap (Stanley Hauerwas, James Kennedy), de kerk als priesterlijke gemeenschap (Stefan Paas) en de kerk als sacramentele gemeenschap (Erik Borgman). Snijden deze voorstellen hout in een ‘cultuur van authenticiteit’? Bieden ze een overtuigend alternatief?