Missie
Het CCBI voert vernieuwend wetenschappelijk onderzoek uit. Daarbij staat de interactie tussen sociaal-culturele en sociaal-economische factoren, traditionele manieren van lezen en een kritische benadering van de Schrift centraal. Het CCBI doet dit onderzoek met name door het hermeneutische potentieel en het potentieel voor verandering te analyseren dat de ontmoeting tussen diverse interpretatiegemeenschappen met elkaar heeft. Op deze manier heeft het onderzoek van het CCBI bijzondere aandacht voor manieren van lezen die een humanere samenleving bevorderen en factoren die deze manieren van lezen bevorderen of juist tegenwerken. Onder zulke manieren van lezen vallen benaderingen die respectvolle ontmoeting, dialoog, toenadering en begrip tussen verschillende leesgemeenschappen bevorderen. Zulke manieren van lezen dragen bij om het potentieel voor maatschappelijke verandering te verwerkelijken dat eigen is aan heilige teksten.
Vanuit hermeneutisch oogpunt heeft het onderzoek van het CCBI het (empirische) feit als uitgangspunt dat (religieuze) teksten een oneindig potentieel voor betekenissen hebben dat bij iedere (her)interpretatie van een tekst uitgebreid wordt. Daarbij kan iedere (her)lezing van een tekst gezien worden als een ontmoeting, zowel tussen de lezer, of de lezende gemeenschap en de tekst als ook tussen de lezer (of lezende gemeenschap) en andere lezers (of lezende gemeenschappen). Zulke ontmoeting is noodzakelijk om enerzijds een tekst en zijn (nieuwe) betekenis nader te kunnen begrijpen en ook om, als dat nodig is, de eigen interpretatie op de proef te stellen. De ontmoeting met de (tekstuele) ander schept de ruimte die nodig is om nieuwe betekenissen te laten ontstaan.
Methodologisch is het onderzoek van het CCBI empirisch van karakter. Dit betekent dat de “echte” (i.e. zowel de historische als ook de contemporaine) interpretaties van heilige teksten geanalyseerd worden. Hiervoor wordt een intercultureel sensitieve empirische methode gebruikt. Dat wil zeggen dat de onderzoekers er bij alles rekening mee houden dat alle onderzoek, ook dat van het CCBI, cultureel beïnvloed is en dat daar rekening mee gehouden dient te worden. Deze methodologische overwegingen worden met name toegepast op dialogen tussen lezende gemeenschappen uit verschillende contexten, zoals die door het CCBI gefaciliteerd worden. Daarbij kijkt dit onderzoek ook naar de manier waarop interculturaliteit en verschil voorwaarden zijn om tot nieuwe interpretaties van teksten te komen.
Onderzoek
Het Centre for Contextual Biblical Interpretation (CCBI) werd in het najaar van 2016 opgericht met de missie om onderzoek naar contextuele bijbelinterpretatie te ontwikkelen. Dit gebeurt via het onderzoeksprogramma Contextuality as Catalyst. Het programma initieert en brengt onderzoeksprojecten samen waarbij de contextualiteit van de wetenschappers helpt om innovatieve onderzoeksvragen te stellen aan de oude, heilige teksten. Door deze aanpak worden de teksten op een nieuwe manier verkend en krijgen ze weer een rol in hedendaagse debatten. Contextuality as Catalyst richt zich daarom op zowel het uitvoeren van vernieuwend onderzoek als op het paradigma van 'wetenschap voor de samenleving'. Daarbij focust het programma op verschillende vormen van bijbelinterpretatie die bijdragen aan de humanisering van de samenleving en een duurzame manier van leven.
Dit heeft betrekking op onderwerpen zoals:
- sociale, mentale en spirituele veerkracht in geloofsgemeenschappen
- de wederkerige relatie tussen geslacht en religie, evenals tussen religie en geweld
- religieuze / theologische antropologie en heilige teksten
- bijbelinterpretatie in de context van migratie en landconcurrentie
- de interactie tussen heilige teksten en rituele praktijken (in het bijzonder betreffende voedsel en water)
Het programma wordt beheerd door Prof. dr. P.-B. Smit (VU) en Prof. dr. D. Nagy (PThU)
Activiteiten van het CCBI
Het CCBI biedt de volgende activiteiten aan:
- vakken in bachelor en master en het master-track Contextual Biblical Interpretation in de Master Exploring a Discipline (meer informatie: coördinator Peter-Ben Smit - p.b.a.smit@vu.nl).
- de jaarlijkse Dom Hélder Câmaralezing
- het uitwisselingsprogramma Bridging Gaps, in samenwerking met diverse maatschappelijke partners.
