PThU Bijbelblog
- Een Pinkstermysterie: Wat heeft Judea in de volkenlijst te zoeken?Volgens de schrijver van Handelingen waren voor het Pinksterfeest Joden uit ieder volk op aarde aanwezig. Maar de lijst van volken en plaatsen die volgt plaatst ons voor de nodige vraagtekens. Waarom juist deze? En waarom ook Judea?
- Een boer, een burger, een schipper en een Haagse bode: over slavernij in het Oude TestamentHet klinkt als het begin van een mop: een boer, een burger, een schipper en een Haagse bode bespreken de beklagelijke stand van de Nederlandse politiek… maar het is geen mop. Het is 1676. Vier mannen voeren een verhit debat over de vraag of het is toegestaan in de kolonie Suriname slaven te houden. Nee, zegt de boer. Ja, zegt de schipper en hij citeert uit het Oude Testament. Maar wat zegt dat Oude Testament zelf eigenlijk?
- God regeert: Hebreeuws koningsrecht in de zeventiende eeuwHet Westerse denken over rechten en bevoegdheden van de koning heeft diepe wortels, die onder meer reiken tot in het Oude Testament. Welke bijbelteksten waren in de vroegmoderne tijd, toen 'het koningsrecht van de Hebreeën' velen interesseerde, bepalend in debatten over het koningschap?
- Bevrijding! Of toch niet?Bij het joodse Pesachfeest en het christelijke Paasfeest staat het thema bevrijding centraal. Maar zo vanzelfsprekend is die bevrijding niet, niet voor mensen hier en nu, maar ook niet in de Bijbel.
- De oudtestamentische bewijsteksten van de opstandingMet Pasen vieren christenen de opstanding van Jezus uit de dood. Het Nieuwe Testament vertelt daarover. Het wekt de indruk dat het Oude Testament die opstanding al aankondigde. Hoe zit dat precies?
- Hoe een Hebreeuws woord in de Matthäus-Passion terechtkwamHet viel me een paar jaar geleden opeens op in Bachs Matthäus-Passion: Jezus zegt (of zingt) daar niet ‘Eli, Eli, lema sabachtani?’, maar ‘Eli, Eli, lama asabthani’. Ik vroeg me vooral af waar dat vreemde ‘asabthani’ vandaan kwam. In deze bijdrage maak ik u deelgenoot van het antwoord dat ik op die vraag heb gevonden, en geef ik ook wat verdere achtergronden.
- Lukas’ gelijkenis van de drachmen als tegenverhaalBij het schrijven van hun evangeliën hebben Matteüs en Lukas voor een goed deel uit dezelfde bronnen geput. Eén daarvan is bewaard gebleven, want dat is het evangelie naar Markus. Een andere bron laat zich gedeeltelijk reconstrueren en wordt in het onderzoek als ‘Q’ aangeduid. Hierbij gaat het om gedeelten die Matteüs en Lukas min of meer gemeenschappelijk hebben, maar die ze niet aan Markus kunnen hebben ontleend, eenvoudigweg omdat Markus ze niet heeft. Als je zulke gedeelten vergelijkt, valt steeds op dat de evangelieschrijvers ook echt schrijvers waren. Ze legden hun eigen accenten, vertelden hun eigen verhaal, en hadden daarbij ook allerlei voor- en afkeuren.
- Poerim en PoetinVolgende week vieren Joden Poerim. Tijdens dit feest wordt het boek Ester gelezen en worden de gebeurtenissen uit dat verhaal herleefd en verbeeld. Het is een zwart-wit verhaal, met goede en slechte personages. De slechterik heet Haman. Op social media wordt Haman in deze tijd volop vergeleken met Poetin. Is dit een te gemakkelijke vergelijking, of een waardevolle les uit de geschiedenis?
- Hoe Joods is het evangelie naar Matteüs eigenlijk?Het evangelie naar Matteüs wordt wel het meest Joodse evangelie in het Nieuwe Testament genoemd. Waarom?
- Blind gelovenHet is een populaire gedachte, binnen en buiten de kerk, dat geloven eigenlijk een vorm van dwaasheid is: een blinde sprong in het diepe, zonder bewijs. Daar lijkt ook de Bijbel aanleiding toe te geven, bijvoorbeeld in de brief 1 Korinthiërs, hoofdstuk 1 en 2. Op basis van een vergelijking met Grieks-Romeinse bronnen ligt een andere conclusie voor de hand: het gaat hier juist om een diepgeworteld en goed gefundeerd geloof.
- Bijbels dúrven dromen (Jesaja 2:2-5)Geen volk zal meer het zwaard trekken tegen een ander volk, geen mens zal nog de wapens leren hanteren, ... Ja, mooie woorden, maar het klinkt vandaag de dag eerder als een mooi sprookje. Op 22 januari begint de maand van de Bijbel, met een essay getiteld “Blijven dromen”, maar kunnen we in de huidige tijd nog wat met die bijbelse droom van Jesaja?
- Wie werden onrein door Jezus' geboorte?In het verhaal van Jezus’ presentatie in de tempel (Lucas 2:22–40) zit een opvallend verschil tussen moderne bijbelvertalingen en oude vertalingen als de Statenvertaling. Het gaat om vers 22, waar sprake is van ‘reiniging’ na Jezus’ geboorte. Maar om wiens reiniging gaat het? De Statenvertaling heeft ‘als de dagen harer reyniginge vervult waren’, wat alleen maar op Maria kan slaan. De Herziene Statenvertaling (2010) volgt nog in dit spoor. NBV21 heeft echter ‘toen de tijd van hun onreinheid … ten einde was’, waarbij het dus om meer personen gaat – maar welke?
