PThU Bijbelblog
- Waarom vier evangeliën?In het Nieuwe Testament staan vier evangeliën, vier biografieën van Jezus. De gebruikelijke namen zijn Mattheüs, Marcus, Lucas en Johannes. Dat het er vier zijn, en wel deze vier, is een historisch gegeven, maar het had ook anders kunnen zijn.
- Elia en PesachOp dit ogenblik vieren Joden acht dagen lang Pesach. Het Pesachfeest herdenkt de bevrijding en de uittocht uit Egypte. De profeet Elia leefde lang na de uittocht uit Egypte. Toch speelt hij tijdens Pesach een belangrijke rol. Hoe kan dat?
- De stemwijzer van Jesaja“Jesus saves” stond op een groot spandoek bij de bestorming van het Amerikaanse Capitool. Sommige betogers zagen hun publieke steunbetuiging aan Donald Trump als een geschikte gelegenheid om ook hun geloof onder de aandacht te brengen. Dat roept vragen op.
- Herinneren en vergeten (4): Wie niet leert van de geschiedenis is gedoemd haar over te doen"Wie niet leert van de geschiedenis is gedoemd haar over te doen." Deze oude waarschuwing van Winston Churchill blijft actueel. Hij wordt keer op keer bevestigd. We kunnen haar ook als een motto boven het Bijbelboek Rechters zetten. De verhalen in dat boek kunnen functioneren als een spiegel voor onze tijd. We zien veel vooruitgang, maar die wordt soms weer tenietgedaan omdat mensen vervallen in oude fouten.
- Herinneren en vergeten (3): Wat Amalek u gedaan heeftOp zoek naar de geboortegrond van mijn overgrootvader Maurits Sanders (1864-1944) verkende ik twintig jaar geleden wat voor de oorlog de grootste Jodenbuurt van ’s-Gravenhage was. Plotseling stond ik voor een monument, tegen een vuilwitte muur gehangen, met daarop deze boodschap: "Gedenk wat Amalek u gedaan heeft ... Vergeet het niet."
- Herinneren en vergeten (2): de sabbat onderhouden en gedenkenOp vrijdagavond, net voor zonsondergang, wordt in synagogen over de hele wereld het lied lecha dodi likrat kallah van Sjlomo ha-Levi Alkabetz (1505–1576) gezongen. Hiermee wordt de sabbat welkom geheten, als een bruid.
- Herinneren en vergeten (1): doen nieuwe herinneringen de oude vergeten?De beschrijving van de bevrijding van de Israëlieten uit Egypte is een van de bekendste verhalen uit de Bijbel. Gek genoeg lijkt de profeet Jeremia het te hebben over een tijd waarin dat verhaal vervangen wordt door een nieuw verhaal.
- 2021: Hoe komen ze erbij?Welk jaar is het nu? Of: Welke datum is het vandaag? Als dat aan je gevraagd wordt, moet je eigenlijk eerst zeggen: Dat ligt eraan. Van welke jaartelling ga je uit? Er zijn nu eenmaal verschillende jaartellingen en daar horen verschillende data bij. De meeste hebben een religieuze achtergrond.
- Vervullingscitaten bij Mattheüs: Maakt hij er een potje van?Mattheüs citeert regelmatig uit het Oude Testament, en leidt de citaten steeds in met een standaardformulering. Bijvoorbeeld: ‘Toen ging in vervulling wat de profeet had gezegd.’ Of zelfs: ‘Dit gebeurde allemaal om in vervulling te laten gaan wat de profeet had gezegd.’ Een vrij groot aantal van zulke ‘vervullingscitaten’ komt voor in het geboorteverhaal van Jezus (Matt. 1–2). Een paar dingen vallen op.
- Waarom je juist met Advent een hert in je boom kunt hangenHet is misschien wel het meest gelezen Bijbelboek. Het boek van de Psalmen. Er wordt uit gelezen en gezongen, er zijn talloze berijmingen, bewerkingen en poëtische reacties van dichters op het Psalmboek. Toch weten we maar weinig zeker over de Psalmen. Wanneer zijn ze geschreven en door wie? Is de volgorde bewust zo gekozen of is het een losse verzameling? Is het Psalmboek samengesteld om in de tempel te gebruiken, of is het meer een leesboek voor persoonlijk gebruik? Eén van de dingen die al eeuwen vraagtekens oproept zijn de opschriften boven de psalmen.
- Hoofdletters voor God in de NBV21Over het invoeren van eerbiedshoofdletters voor God in de NBV21 ontspint zich een boeiende discussie. Met grote belangstelling las ik de bijdrage van Marjo Korpel. En met plezier deel ik hier mijn reactie erop.
- Hoofdletters voor God in de Bijbelvertaling?Hoofdletters voor God in de Bijbel? Dus 'Hij', 'Zijn', 'Hem', enzovoort? Sinds bekend is dat in de revisie van de NBV (NBV21) de 'eerbiedshoofdletters’ terug zullen komen, is er nogal wat discussie en ophef over. Waarom is het ook exegetisch geen goed idee?
- Egypte als angstland?Het Hebreeuwse woord voor Egypte, mitsrajim, betekent ‘benauwdheid’. Egypte functioneert in de Bijbel dus als angstland. Wanneer de Bijbel over Egypte spreekt, zouden we niet moeten denken aan een land of een gebied, maar aan een concept of idee: een angstland. Egypte als het tegenover van Israël, de plek die ons gevangen houdt en waaruit we bevrijd moeten worden. Iedere dag opnieuw.
- Moeten we van Paulus de overheid gehoorzamen?Een passage uit Paulus’ brief aan de Romeinen lijkt te zeggen dat je je moet houden aan de regels van de overheid, ook als dat je tegen de borst stuit. Bedoelt Paulus dat ook zo?
- Dichterbij de Schrift komen: contextuele bijbelinterpretatieWelke bijbeluitleg 'mag' er eigenlijk? Lezers van de Bijbel komen steeds met nieuwe interpretaties. Kan alles maar? Contextuele bijbelinterpretatie richt zich op deze vraag. De centrale uitdaging is: steeds weer nieuwe lezers die de Bijbel op hun eigen manier laten uitleggen. Zo blijft de boodschap levend. En daarbij geldt: geen enkele context is absoluut, want de Bijbel is oneindig vertaalbaar.
- Religie terug van nooit weg geweest?Het Nederland van nu wordt vaak beschreven als een seculiere samenleving. God speelt in het leven van de meeste mensen geen rol meer. God bestaat volgens velen ook helemaal niet. Het is alsof geloven in God iets is van het verleden. Toch is The Passion razend populair. Hoe zit dat?
- De Bijbel: groen van begin tot eindIn 2017 verscheen de Groene Bijbel. Automatisch komt de vraag op: Waarom is dit vers groen en een ander vers niet? Lezen we zo niet onze eigen ideële en ideologische keuzes in in de tekst?
- Niet zo'n leuke GodGod is een fijne, betrouwbare God. Wat je ook overkomt, je kunt altijd op hem terugvallen. Zo wordt er over God gesproken. Maar als je in de problemen komt, kun je het moeilijk volhouden. Gek genoeg is God ook volgens de Bijbel nogal onvoorspelbaar. Soms vliegt Hij echt uit de bocht.
- Paulus en de wet: het moeilijkste vers van het Nieuwe Testament?Deze bijbelblog gaat over een bijzonder lastige zin in een van de brieven van Paulus. Wat Paulus precies bedoelde is onduidelijk. Hoe erg is dat? Is daardoor ook onduidelijk wat hij wil zeggen?
- Een joodse commentaar op het Nieuwe TestamentIn 2011 verscheen The Jewish Annotated New Testament, en in 2017 kwam al een tweede editie uit. Speciaal is dat alle commentaren en essays door joodse wetenschappers zijn geschreven. Juist dat zorgt voor een nieuwe kijk op dit christelijke deel van de Bijbel.
