PThU Bijbelblog
- De Bijbel in Groene TheologieIn een eerdere blog stelde ik bij de alom ontluikende ecotheologie de argwanende vraag: “Wordt dit weer zo’n theologie waarbij na veel geleerde omzwervingen vastgesteld wordt dat God zegt wat wij zelf van tevoren ook al bedacht hadden? Gaan we nu in de Bijbel antwoorden vinden op vragen die de Bijbelschrijvers zelf nooit hadden bedacht?”
- Advent: kijk eens vaker in de spiegel! (Jesaja 8:1)Wie kijkt er 's morgens niet snel nog even in de spiegel? Zit je haar wel goed? Is je hipsterbaard wel netjes gekamd? En hoe vaak werpen we niet een blik op onszelf in een winkelruit? De adventstijd is bij uitstek de tijd om ook innerlijk in de spiegel te kijken. De profeet Jesaja lijkt dat echter wel heel letterlijk te doen.
- Micha 5 in de KersttijdIn de Kersttijd wordt in veel kerken Micha 5:1-4a gelezen. Deze passage gaat over een koning voor Israël die in Betlehem geboren zou worden. Volgens het Nieuwe Testament slaat deze profetie op Jezus, maar er zitten wel haken en ogen aan die uitleg. Daarom deze keer een blog om predikanten en andere voorgangers van dienst te zijn.
- Vergeving na seksueel misbruik?Vergeef ons onze schuld, zoals ook wij anderen hun schuld vergeven. Het is een van de beginselen van het christelijk geloof. Maar kan dat zomaar na seksueel misbruik? En wat als dat gebeurde binnen de kerkelijke gemeenschap?
- De gender-identiteit van GodVader, Koning, Herder, Rechter – dat zijn allemaal bekende aanduidingen van God. God wordt nergens in de Bijbel als ‘Moeder’ aangesproken. Maar er worden wel veel vrouwelijke beelden voor hem gebruikt.
- Jona: ommekeer of inkeer?Kort geleden was het Jom Kippoer, ook wel Grote Verzoendag genoemd, een belangrijke Joodse feestdag. Op die dag wordt standaard het boek Jona gelezen. Een oud boek dat ons ook nu nog steeds veel te zeggen heeft, bijvoorbeeld over het maken van een nieuwe start.
- De meeste mensen deugen?Kort geleden verscheen een spraakmakend boek: De meeste mensen deugen. Schrijver Rutger Bregman betoogt dat veel mensen het hart op de juiste plaats hebben. Ze zijn sociaal en zetten zich in voor hun medemensen. De media trokken meteen een conclusie: Dat staat dus haaks op het christendom. Want volgens de Bijbel zijn mensen toch egoïstisch?
- Geweldsteksten in de Bijbel: niet bespreekbaar?Afgelopen maandag 2 september is de rechtszaak tegen Jawed S. begonnen. Bij het grote publiek is hij beter bekend als de man die vorig jaar zomer op Amsterdam Centraal Station een aanslag pleegde. Hij stak twee nietsvermoedende Amerikaanse toeristen neer. In de rechtbank verklaarde hij dat de aanleiding een cartoonwedstrijd over de Koran was. Hij wilde wraak nemen op “oneerlijke en wrede mensen”. Ik zie hier een ziel die verblind is door een giftige mix van religie en ideologie. Hij is er van overtuigd dat zijn god opdracht geeft om te strijden tegen ongelovigen. Twee buitenstaanders, die niets met die wedstrijd te maken hebben, werden het slachtoffer.
- Leren vandaagDe recente summercourse over Jeruzalem aan de PThU, bood de gelegenheid om te leren door middel van een chavruta-lezing. Deze lezing stond onder leiding van Dr. Tamar Kadari van het Schechter Institute uit Jeruzalem, waarmee de PThU via Erasmus+ een samenwerkingsverband heeft. Bij zo’n chavruta-lezing worden verschillende teksten parallel gelezen en vergeleken. Dr. Kadari las samen met de deelnemers teksten uit Jesaja, Openbaring en de Pesiskta de Rab Kahana (5de eeuw o.j.). Deze laatste tekst maakt deel uit van de Midrasj, een genre binnen de rabbijnse tekstuitleg waarbij bijbelteksten vaak in de vorm van verhalen worden toegelicht en aangevuld.
- Bijbel en kunst: een vruchtbare combinatie?In het Rijksmuseum kunt u langs elf kunstwerken lopen die regelrecht op de Bijbel teruggaan. Het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) zocht er twaalf uit, waarvan er elf permanent tentoongesteld zijn. Waarom organiseert het NBG zo’n ‘bijbelroute’ in het Rijksmuseum? Kan kunst een brug slaan tussen mensen van nu en de Bijbel?
- Chochma en Sofia: de waarheid uit de Bijbeltekst?Onlangs was ik op bezoek als gastdocent bij de Oekraïense Katholieke Universiteit in Lviv. Voor een relatief onwetende bijstander als ik, zeker als je de taal niet begrijpt, lijkt de Oekraïense liturgie erg veel op de Grieks of Russisch Orthodoxe: veel bladgoud, wierrook, een priester in een mooi kazuifel, en tussen een wand van iconen ook een icoon van de paus. Dat laatste is natuurlijk interessant, want deze kerk staat in verbinding met de Rooms Katholieke kerk. Maar ze hebben gehuwde priesters, waarvan er meerdere als docenten aan de UCU te vinden zijn (zie een eerdere bijbelblog van Oleh Kindy).
- Houdt religie Jan Mulder en ons allen van het eeuwig leven af?“Wordt het leven er leuker op als het eeuwig is? Dacht het wel!” Met uitspraken als deze liet Jan Mulder in de serie Het eeuwige leven van Jan Mulder de kijker de afgelopen weken delen in zijn zoektocht naar de onvergankelijkheid. De breedte van het begrip onsterfelijkheid werd mooi geïllustreerd. Zo was er aandacht voor de reparatie van kapotte lichaamsdelen, voortleven in het nageslacht, elektronische onsterfelijkheid en de roem van het voetbalshirt. Toch ontbrak er iets.
- De tafelgemeenschap als theologische bijdrage aan het voedseldebatOnze omgang met voedsel laat goed zien hoe menselijke processen de ecosystemen op aarde steeds meer beïnvloeden. Het perspectief van de tafelgemeenschap biedt mogelijkheden om vanuit kerk en theologie aan het voedseldebat bij te dragen.
- Kerkvaders en hun groene theologieWat hebben we aan kerkvaders zoals Augustinus en Chrysostomus als het gaat om de hedendaagse ecologische problematiek? Als je het Oleh Kindiy vraagt, heel veel. Na lezing van dit blog - een vertaling van een artikel van zijn hand - zul je het waarschijnlijk met mij eens zijn dat de kerkvaderlijke adviezen nog steeds of opnieuw het navolgen waard zijn.
- Hoe groen is de Bijbel?Onlangs verscheen het boek Groene theologie van Trees van Montfoort. Dat is een diepgravende bespreking van de inspiratie die geput kan worden uit de bronnen van de christelijke traditie, bij het zoeken naar een uitweg uit de hedendaagse ecologische crisis. De Bijbel speelt daarbij terecht een grote rol. Zoals de schrijfster zelf laat zien is ze niet de eerste die zich op dit terrein begeeft. In deze blog zal dat ook wel duidelijk worden. Er zal eerst iets gezegd worden over eerdere pogingen de Bijbel te betrekken bij de hedendaagse discussies over de omgang met de natuur. Daarna zal opnieuw geput worden uit de belangrijke bron van het Oude Testament.
- It takes two to tango - Rebekka's huwelijk in bijbel en midrasjZe suggereerden haar: ‘Ga je echt mee?’ Maar zij zei: ‘Ik ga’: ‘Ik ga alleszins, tegen jullie wil en zonder jullie goedkeuring’. Vrouwen lijken in de Bijbel hun vader of man steeds te moeten gehoorzamen. Maar er zijn uitzonderingen. Rebekka bijvoorbeeld.
- Vier jaar bijbelblogs PThUSinds maart 2015 verschijnt eens in de twee weken een nieuwe bijbelblog op de website van de Protestantse Theologische Universiteit. De blogs gaan over van alles en nog wat in verband met de Bijbel. Wat is het nut van zulke blogs?
- Bibliodrama: een veelzijdige methode van bijbelstudieEr bestaan veel manieren en methoden om de Bijbel te benaderen, voor het persoonlijke gebruik en voor de wetenschappelijke studie. Professor Annette Merz, die gecertificeerd begeleider van bibliodrama is, legt in deze blog uit hoe het komt dat bibliodrama voor iedereen waardevolle ervaringen en verrijkende inzichten kan opleveren.
- Hoe om te gaan met wrede heersers? Een les van PhiloStel je voor: je behoort tot een minderheid en je wordt geregeerd door een tiran. Het recht om je eigen gebruiken na te volgen wordt je ontzegd en je wordt afgeschilderd als vijand van de staat. Heeft protesteren dan zin? En zo ja, hoe dan?
- Bijbelse seksualiteit? (III)“U zult niet echtbreken” (Exodus 20:14). Vrijwel iedere zondagmorgen klinken deze woorden tussen 10.00 en 10.15 uur in de Grote Kerk te Hilversum. Dit gebouw is de plaats van samenkomst van een orthodoxe wijkgemeente, die met de toevertrouwde woorden van God midden in de samenleving van een uit de kluiten gewassen dorp wil staan.
- Bijbelse seksualiteit? (II)Aan de Nederlandse vertaling van de Nashville-verklaring is een reeks verwijzingen naar Bijbelteksten toegevoegd. Zij maken geen onderdeel uit van het document en kennelijk is de gedachte dat ze de verklaring ondersteunen. Maar is dat wel zo? Deze blog gaat in op een passage uit Paulus’ brief aan de Romeinen.
- Bijbelse seksualiteit?Ongelooflijk hoe een uit de VS overgeplant fundamentalistisch manifest de gemoederen in Nederland tot een kookpunt bracht. Je zou bijna denken dat religie ertoe doet. Nu het stof langzaam daalt, kunnen we terugblikken. Recht in de leer en Bijbelgetrouw noemen de initiatiefnemers van de Nashville-verklaring zich. Maar hoe Bijbels zijn de door de verklaring verdedigde principes van seksualiteit en huwelijk eigenlijk?
- De Bijbel verouderd? Wie geïnspireerd wordt weet wel beter!De Protestantse Kerk en het Nederlands Bijbelgenootschap maken zich zorgen over de Bijbel. Steeds minder mensen lezen de Bijbel. En wie nog wel in de Bijbel lezen, doen dat minder frequent en minder intensief. Zo vatten ze de huidige trend samen. Het boek wordt door velen ook anders beleefd. ‘Ja, waarschijnlijk voegen we de Bijbel uiteindelijk bij meesterwerken als King Lear, de Ilias en de grote Russische romans’, is de voorspelling van de filosoof Philip Kitcher. Dit is te lezen in de onlangs gepubliceerde essaybundel ‘De Bijbel in Nederland’, geschreven in opdracht van de PKN en het NBG. In aansluiting daarop wordt op 9 maart 2019 een symposium gewijd aan de bezinning op de kleiner wordende rol van de Bijbel en aan het zoeken naar wegen om de Bijbel weer meer centraal te stellen.
