Publieksconferentie – De polarisatie voorbij? Denken vanuit de transcendentie van het Goede

29 november 2024 00:00

Polarisatie is een buzzword. Aan analyses van dit complexe vraagstuk geen gebrek. Maar hoe komen we eraan voorbij? Deze conferentie gebruikt een unieke invalshoek voor de analyse en het verkennen van alternatieven: aandacht voor het transcendente karakter van het Goede, gevoed door theologische en wijsgerige visies uit heden en verleden.

Image by Xuan Duong from Pixabay

Over de conferentie

Het Goede, met een hoofdletter, is meer dan zomaar iets goeds. Het Goede overstijgt alle concrete goede dingen maar is er tegelijk de oorsprong van. Dat overstijgende én oorsprongskarakter vangen we met het woord ‘transcendentie’. Aandacht voor transcendentie honoreert het krachtige appel van het Goede dat mensen ervaren: het voelt als onontkoombaar. Tegelijk kritiseert het elke claim op het complete inzicht erin: het Goede overstijgt concrete goede dingen. Met die combinatie van krachtig appel en kritiek boren we een potentieel aan dat kan bevrijden uit het polariserende wij-zij-denken. We begrijpen beter waarom we voor het Goede op de barricades gaan, maar leren daar ook kritisch naar kijken. Dat kan helpen om over de grenzen van verschil toch het gesprek te zoeken.

Over deze dag

Deze publieksconferentie is deel van het Moral Compass Project waarin tien onderzoekers zich buigen over de (on)mogelijkheid van moreel gesprek in onze tijd. Ze zoeken in theologie en filosofie naar denken naar inspiratie voor het denken over een gedeeld idee van het goede. De uitkomsten van dit onderzoek worden op deze dag ingezet om te zoeken naar manieren om te begrijpen wat polarisatie is en het te boven te komen. Centrale vragen zijn: kan juist een dieper besef van de transcendentie van het Goede helpen om onze diep feilbare, menselijke standpunten onder kritiek te stellen? Kan het feit dat we het Goede nooit geheel in de greep hebben ons helpen te beseffen dat we alleen in dialoog met de ander onze eigen blikvernauwing kunnen overstijgen? Hoe kan dat besef nieuw leven blazen in ons gestolde publieke gesprek ten dienste van het goede samenleven?

Programma

  • 10.00 - 10.30 Openingslezing: Pieter Vos – Polarisatie en het Goede met een hoofdletter
  • 10.30 - 12.30 Workshops: drie diepteboringen
    • Ariën Voogt – Trouw aan je geweten? Wat als jouw visie op het Goede niet strookt met de regels
    • Dominique Gosewisch – Zijn we het ook nog ergens wél over eens? Disputeren met Petrus van Mastricht en Johan Crell over wet, deugd en menselijke feilbaarheid
    • Rudmer Bijlsma – Beheers je en denk! Spinoza over passies, politiek en polarisatie
  • 12.30 – 13.30 Lunch met goed gesprek
  • 13.30 – 13.45 Intermezzo: ophalen van publieksreacties
  • 13.50 – 14.30 Plenaire lezing: Rob Compaijen – Hoe zijn wij partij in de polarisatie? Een zelfonderzoek in gesprek met tegenstanders van de wolf
  •  14.45 – 15.30 Workshops: twee actuele (te weinig) gepolariseerde onderwerpen – familie en euthanasie
    • Sophia Höff – Familie: goed of gevaarlijk? Tekorten en kansen voor familie verkend vanuit theologisch perspectief
    • Theo Boer – Teveel ‘common ground’? Over het gebrek aan debat over hoe de euthanasiewens zich ontwikkelt
  • 15.45 – 16.15 Panelgesprek: Utrechtse initiatieven tegen schadelijke polarisatie doordacht vanuit de transcendentie van het Goede

Praktische informatie

Datum: vrijdag 29 november
Locatie: Utrecht: Janskerk en Boothstraatkerk

Deze publieksconferentie wordt mogelijk gemaakt door Stichting Paradosis en de Protestantse Theologische Universiteit.

Aanmelden