Beurs toegekend aan conferentie over kerk en slavernij

Eerste in zijn soort

De conferentie is in meerdere opzichten uniek. Het is voor zover bekend de eerste internationale conferentie over de relatie tussen christendom en slavernij die daadwerkelijk plaatsvindt in de Nederlandse Cariben. Dit was ook een belangrijke wens van de projectgroep. De conferentie vindt plaats in de aula van de University of Curaçao, die ook als academische partner bij het project betrokken is. De conferentie wil bijdragen aan een dieper begrip van de complexe relatie tussen kerk en slavernij in het koloniale verleden van Nederland — én hoe die geschiedenis vandaag nog doorwerkt in kerkelijke en maatschappelijke structuren. “De conferentie nodigt expliciet uit tot reflectie op de rol van kerken in het slavernijverleden,” zegt Stoutjesdijk. “Wat is er nodig om daar als kerk werkelijk recht aan te doen? En welke rol kunnen kerken spelen als het gaat om verzoening en herstel?” De input van lokale onderzoekers én lokale kerkleiders is dan ook essentieel. Zij hebben echter vaak geen tot zeer weinig budget voor een conferentiebezoek. De KNAW-beurs zal daarom gebruikt worden om deze groep tegemoet te komen in hun reis- en verblijfkosten.

Grote internationale belangstelling

De belangstelling voor de conferentie is groot. Er zijn meer dan veertig paper-voorstellen geaccepteerd, afkomstig van zowel gevestigde onderzoekers als jonge academici. Het voorbereidingscomité is daarnaast heel blij met de grote belangstelling van onderzoekers uit de regio: uit Curaçao, de andere Nederlandse Caribische eilanden, Suriname en de bredere Caribische context. Daarmee komt een vaak onderbelicht perspectief volwaardig aan tafel. Naast academici treden ook maatschappelijke en erfgoedorganisaties aan. Onder meer het Curaçaose NAAM (National Archaeological Anthropological Memory Management Foundation), het Nederlandse Museum Catharijneconvent, de Stichting Heilzame Verwerking Slavernijverleden en de Nederlandse Raad van Kerken zullen deelnemen aan de conferentie.

Persoonlijke betrokkenheid én theologische urgentie

Martijn Stoutjesdijk houdt zich binnen de PThU bezig met de rol van theologie en bijbelexegese in het Nederlandse, historische, debat over koloniale slavernij. Voor hem is de conferentie meer dan een academisch project. “Theologie mag zich niet afzijdig houden van pijnlijke geschiedenissen. De vraag hoe het christendom verweven is geraakt met slavernij, raakt aan de kern van ons geloofsverhaal. Juist ook omdat de Bijbel – hét centrale geschrift van het Nederlands protestantisme – daar zo’n dubbele rol bij speelt. Het dwingt ons tot herbezinning op de manier waarop we de bijbel lezen, ook ingewikkelde teksten die slavernij lijken te steunen.” De KNAW-beurs is voor hem niet alleen een persoonlijke erkenning, maar ook een aanmoediging om het gesprek over deze thema’s juist in de regio zelf te voeren — en samen met partners daar. De conferentiecommissie wordt geleid door prof. dr. Rose Mary Allen (University of Curaçao) en bestaat verder uit Donate Philbert-Nieveld, MSc en Stoutjesdijk zelf. Daarmee is ook in de organisatie sprake van nauwe samenwerking tussen Nederlandse en Caribische partners.

Doorwerking in kerk en samenleving

De conferentie is onderdeel van een bredere beweging binnen kerk en academie om het slavernijverleden van religieuze instellingen serieus te nemen. De hoop is dat het niet blijft bij woorden, maar dat de inzichten ook werkelijk leiden tot veranderingen in houding, beleid en liturgie. “Voor kerken is het van belang om het slavernijverleden niet alleen te erkennen, maar ook theologisch te verwerken,” aldus Stoutjesdijk. “De conferentie draagt hopelijk bij aan een cultuur van luisteren, leren én handelen.”