PThU student Peter Hansum genomineerd als Jonge Theoloog des Vaderlands 2023-2024

Als jij God was?

Pas hoorde ik het lied ‘Als ik God was’ van Froukje. Ze zingt:

Ben dankbaar voor m'n leven, ook wel voor m'n dood
En ik dank u voor wat lukt en mezelf voor het gekloot
En ik dank u voor het eten, dank u voor de wijn
Ook al is het niet te vreten en is het glas te klеin
– Als Ik God Was, Froukje

In een interview met het ND zegt Froukje dat zij bij het schrijven geïnspireerd raakte door het schilderij ‘Gebed voor de Maaltijd’ van Jan Toorop (zie hierna). ‘Ik stelde me iemand voor die het speciale ervan kwijt is, door zijn oogleden kijkt en denkt: ik geloof het allemaal niet meer’.[1]

Froukje verwoord in haar lied iets dat voor veel van mijn generatiegenoten herkenbaar is. Veel jongeren ervaren het geloof als iets dat mijlenver van hen af staat. Volgens de Britse theologe Ruth Perrin lijden jongeren aan ‘religieus geheugenverlies’, zij hebben nog nauwelijks feeling met de bronnen van het christelijk geloof.[2] Stefan Paas beschrijft veel tijdgenoten daarom ook als ‘apatheïsten’, hiermee bedoelt hij dat de vraag naar God veel mensen volledig koud laat.[3] Als we dit allemaal zo op ons in laten werken zou het makkelijk zijn om over jongeren dezelfde de conclusie te trekken die Froukje over de biddende mensen op het schilderij trekt ‘het speciale ervan is kwijt, we geloven het allemaal niet meer’.

Maar is dat wel zo?

Het feit dat Froukje dit lied over God schrijft laat zien dat jongeren wel degelijk bezig zijn met vragen naar God en geloof. Die interesse van jongeren naar God zie ik overal om mij heen. Neem bijvoorbeeld het nieuwste seizoen van de hyper populaire Netflix serie Sex Education. Een van de hoofdpersonen, een homoseksuele jongen die Eric heet, kan zijn wortels in een Afrikaans-Engelse kerk maar niet loslaten en ervaart zelfs visioenen waarin hij God ziet. Hij besluit om met zijn LHTBI+ gemeenschap een inzamelactie te organiseren zodat de soepkeuken van zijn kerk kan blijven voortbestaan.

Aan de ene kant is er bij jongeren dus sprake van een enorme interesse in ‘iets groters’, in God, spiritualiteit, zingeving en gemeenschap. Maar aan de andere kant staan de bronnen van het christelijk geloof soms mijlenver van de beleveniswereld van jongeren af.

Dit is een kloof die ik zelfs soms ook ervaar.

Elke dinsdagochtend spreek ik met een paar vrienden af voor een kop koffie en Bijbelstudie. Vaak merken wij hoe vreemd de woorden die we lezen ons eigenlijk in de oren klinken. Tegelijkertijd gebeurt het zelden dat we na een uur weglopen zonder op een diep niveau geraakt te zijn door de tekst en daar iets van geloof en hoop in ontdekt te hebben. Als theoloog kan ik in deze gesprekken vaak helpen om een brug te slaan tussen ons alledaagse leven hier en nu en de wereld van de Bijbel. Door iets te zeggen over de context, de tijd waarin de tekst geschreven werd en de diepe betekenis van sommige woorden komt de tekst ineens heel dicht bij ons te staan.

Veel culturele iconen, die zich bezighouden met klimaat, racisme, ongelijkheid en zingeving, hebben diepe Bijbelse wortels. Het lezen van de Bijbel kan jongeren helpen om verdiepende, verassende en kritische vragen te stellen bij datgene dat hen dagelijks inspireert. Hoe mooi zou het zijn als jongeren ook deze culturele iconen serieus nemen en onderzoeken waarom zij daar inspiratie uit kunnen halen en helpen om met een nieuwe, frisse blik naar de Bijbel te kijken. Zo kunnen jongeren meer in hun kracht komen en vanuit hun eigen beleveniswereld nieuwe lagen van betekenis, geloof en inspiratie in de Bijbel ontdekken.

Als ik de nieuwe Jonge Theoloog des Vaderlands word...

...  is dat precies wat ik een jaar lang wil gaan doen. Ik wil een brug bouwen tussen de culturele iconen die jongeren inspireren en de Bijbel. Ik denk dat er hierdoor een vruchtbare kruisbestuiving kan plaatsvinden. Veel van deze culturele iconen, die zich bezighouden met klimaat, racisme, ongelijkheid en zingeving, hebben diepe Bijbelse wortels. Het lezen van de Bijbel kan jongeren helpen om verdiepende, verassende en kritische vragen te stellen bij datgene dat hen dagelijks inspireert. Omgekeerd wil ik ook deze culturele iconen serieus nemen en onderzoeken waarom zij jongeren inspireren en hoe zij ons kunnen helpen om met een nieuwe, frisse blik naar de Bijbel te kijken. Zo hoop ik jongeren in hun kracht te gaan zetten en hen te inspireren om vanuit hun eigen beleveniswereld nieuwe lagen van betekenis, geloof en inspiratie in de Bijbel te ontdekken.

Peter Hansum 

[1] Nederlands Dagblad, ‘Zangeres Froukje maakte een lied over God’, geraadpleegd op 12-10-2023

[2] Perrin, Ruth. Changing Shape: The Faith Lives of Millennials. La Vergne: Hymns Ancient & Modern, 2020, 7-8.

[3] Paas, Stefan. Vreemdelingen En Priesters: Christelijke Missie in Een Postchristelijke Omgeving. Vijfde druk. Zoetermeer: Uitgeverij Boekencentrum, 2016, 11.