Naar hoofdinhoud

Promotie Charles Christian: Mere Materiality?

24 november 2025 15:30

“Wist je dat alle wetenschappelijke kennis die we vandaag hebben al in de Bijbel is voorzegd?” Als je deze uitspraak ooit hebt gehoord, weet dan dat dit geen exclusief christelijke claim is. Sinds de mens de vrucht van de moderne wetenschap heeft geproefd, hebben vrijwel alle religies soortgelijke beweringen gedaan. Nergens is dat duidelijker dan in India, een land vol religieuze diversiteit. Op 24 november verdedigt Charles Christian zijn proefschrift over de spanningen die ontstaan wanneer religie ‘meelift’ op de rug van de wetenschap — en over de ruimte die dit opent voor een dialoog over Gods relatie met de natuur. Zijn proefschrift draagt de titel Mere Materiality? Towards an Indian Christian Theology of Nature.

Over de verdediging

In tegenstelling tot de westerse context heeft in India de komst van de moderne wetenschap geleid tot interreligieuze apologetiek over het thema natuur — omdat dezelfde wetenschappelijke theorie die aansluit bij de ene religie, een andere kan tegenspreken. Een van de blijvende kritiekpunten van hindoe-apologeten is dat het dualistische onderscheid tussen God en natuur inherent zou zijn aan westerse en christelijke perspectieven.
Het hindoeïsme daarentegen, zo wordt beweerd, biedt een holistischer beeld van de relatie tussen God en wereld. Christenen hebben hierop gereageerd dat het hindoeïsme de natuur juist reduceert tot een secundaire werkelijkheid, waarin het materiële slechts een opstap is naar het geestelijke. Het christendom daarentegen zou, met zijn nadruk op schepping, incarnatie en verlossing, de natuurlijke wereld identiteit, betekenis en hoop op herstel geven. 

Ook postmoderne en postkoloniale denkers hebben kritiek geuit op het strikte dualisme tussen God en natuur dat in de moderne theologie aanwezig zou zijn. Volgens hen heeft dit dualisme machtige mensen in staat gesteld de wetenschap te gebruiken om de natuur — en de gemarginaliseerde gemeenschappen die er dichtbij leven — uit te buiten.

Hoewel veel christelijke theologen deze kritiek serieus hebben genomen en holistische modellen van de God-wereldrelatie hebben ontwikkeld, blijft de vraag wat het precies betekent dat de christelijke natuurtheologie holistisch is, nog open. Welke theologische bronnen zijn er, en welke kunnen worden ingezet om een fundament te bieden voor zo’n holistisch model? Vanuit een Indiase context onderzoekt Charles Christian deze vragen en stelt hij dat sommige hedendaagse pogingen om de relatie tussen God en wereld te formuleren ter discussie gesteld kunnen worden, omdat ze niet altijd bijdragen aan het welzijn van mens en niet-menselijke schepping. In plaats daarvan stelt hij de trinitarische theologie voor als een passend fundament voor een holistische theologie van de natuur. Met een interculturele benadering ontwikkeld, is dit onderzoek relevant voor zowel de Indiase als de westerse context.

Praktische informatie

Locatie: Jacobikerk, Utrecht
Datum: maandag 24 november
Tijd: 15.30 uur