Kaarsen en ritueel

31 oktober 2023

Op en rond Allerzielen steken veel mensen een kaars aan. Wat is er vanuit ritueel perspectief te zeggen over het branden van een kaars?

  • Janieke Bruin
    Wetenschappelijk Coordinator Instituut voor Rituele en Liturgische Studies

In veel rituelen spelen kaarsen een belangrijke rol: denk aan het branden van de Paaskaars in Christelijke vieringen, aan kaarsen die branden op Allerzielen of Lichtjesavond, aan het kaarsje dat thuis dicht bij de foto van een overleden dierbare brandt, en aan de kaarsjes op een verjaardagstaart. 

Vanuit een ritueel perspectief valt er veel te zeggen over het branden van kaarsen. Het gaat niet alleen om dat brandende kaarsje, maar (vaak) ook om het aansteken of uitblazen ervan. Het aansteken van een kaars is een rituele handeling die betekenisvol is voor mensen: "Ik steek dit kaarsje aan ter herinnering aan oma" of "Ik steek dit kaarsje aan in verbondenheid met de slachtoffers en nabestaanden van de MH17-ramp". Het aansteken van een kaars is een manier om iets te doen rondom dit soort betekenisvolle gedachten en momenten.

Welke betekenis wordt toegekend aan een brandende kaars, is mede afhankelijk van de context. Het kan symbool staan voor de opgestane Heer, voor verbondenheid, voor warmte in kille tijden, of - zowel letterlijk als figuurlijk - voor licht in duistere tijden. De walm die van het kaarsje naar boven kringelt, kan symbool staan voor een opstijgend gebed of voor een verdere verspreiding van goede gedachten. En als je dan die kaarsjes op de verjaardagstaart uitblaast, hoop je natuurlijk dat al je wensen vervuld worden.

Meer over kaarsen en rituelen

Afgelopen maandag, 30 oktober 2023, lichtte Martin Hoondert kort iets toe over de betekenis van kaarsen op NPORadio 1. 
Vorig jaar schreef Jaelle Collard een blog over hoe het ritueel van lichtjes aansteken in haar werk als geestelijk verzorger wat opstartproblemen kende.

Wil je meer weten over kaarsen in rituele context, neem dan contact op met het IRiLiS via irilis@pthu.nl



Afbeelding van Pavlo via Pixabay

Cookies

Cookies helpen ons uw ervaring op onze website te verbeteren. Functionele cookies dragen bij aan een soepel draaiende website. Analytische cookies geven ons inzicht in hoe gebruikers de website gebruiken. Met marketingcookies kunnen we u gepersonaliseerde inhoud aanbieden op basis van uw websitebezoek.