Hedendaagse spiritualiteit

Beschrijving

Waar godsdienstsociologen dertig jaar geleden het verdwijnen van religie uit de Westerse samenleving aankondigden, blijkt dat spiritualiteit springlevend is. Mensen doen aan zenmeditatie of Tai Chi, ze branden een wierookstokje voor het boeddhabeeld dat ze van vakantie hebben meegenomen of draaien soefiemuziek om rustig te worden. Verrassend veel mensen zijn binnen en buiten de kerk bezig met ‘spiritualiteit’.

Door religiewetenschappers wordt een kwalitatief onderscheid gemaakt tussen deze nieuwe vormen van spiritualiteit en oudere, meer institutioneel gebonden christelijke spiritualiteit, zoals die van de kloosters. Het gaat bij de nieuwe vormen om individueel beleefde (maar daarom nog niet individueel uitgevonden) religiositeit.

De vraag is hoe dit veld van nieuwe spiritualiteit zich verhoudt tot het geloof van kerkgangers. Brengen zij hun ‘spirituele’ bezigheden zelf in verband met hun geloof of juist niet? Kunnen zij hierover praten in hun kerkelijke gemeenschap?

Ook in het werk van kerkelijke voorgangers kan de verbinding tussen nieuwe spiritualiteit en andere vormen van religiositeit relevant zijn. (Hoe) ga je zelf in en je werk om met niet-christelijke inspiratiebronnen van spiritualiteit?

In de cursus wordt aan de hand van teksten en beelden een duiding gegeven van het (post)moderne veld van spiritualiteit. We onderscheiden daarbij tussen:

• vormen van volksreligiositeit zoals magnetisme, astrologie, auralezen
• vormen van niet-christelijke religieuze spiritualiteit, in het bijzonder neo-boeddhistische stromingen;
• vormen van spiritualiteit die vallen onder de noemer ‘New Age’.

Deze drie types spiritualiteit zijn niet altijd scherp onderscheiden in de beleving van spirituele zoekers. Of die zoekers dat zelf zo belangrijk vinden is ook maar de vraag. Voor een theologische cursus is het echter wel zaak de verschillen tussen achtergronden en denkmanieren van deze drie stromingen scherp in het vizier te krijgen.