Afbeelding van Myriams-fotos via Pixabay.
Over de conferentie
Rituelen
“Rituelen horen bij het leven en als je ze weglaat, dan raakt dit leven in de war,” zo schreef Gerard Lukken in 1984. In de afgelopen decennia hebben we gezien op hoeveel terreinen van ons leven rituelen een belangrijke rol spelen. We zouden rituelen kunnen benoemen in een min of meer chronologische lijn van het leven: rituelen rond geboorte, doop, verjaardagen, afstuderen, huwelijk en sterven. Tegelijkertijd kennen we tal van andere rituelen, zoals herdenkingsrituelen: bermmonumentjes, het vlaggenritueel op 4 mei, rituelen rond verstrooiing enzovoort. En wat te denken van rituelen rond #MeToo, het boerenprotest, en rituelen rond de voedsel-, corona- en klimaatcrisis (zie ook het Handbook of Disaster Ritual)? Rituelen zijn ons antwoord op belangrijke gebeurtenissen in ons leven.
Een nieuw perspectief
In de afgelopen jaren lag het accent bij rituelen vaak op de betekenis die aan rituelen wordt toegekend. In deze conferentie willen we het perspectief verleggen naar hoe rituelen werken, wat ze dóen en hóe ze dat doen. Wat zijn de effecten van rituelen op ons denken en doen? Voor dit nadenken over wat rituelen met ons doen, hebben we ons laten inspireren door de Duitse Medientheorie. Daarin staat de vraag centraal hoe media (in de brede zin van het woord) de manier waarop we leven, maar ook onze denkmodellen en onze culturele en religieuze overtuigingen en uitingen beinvloeden. We zijn allemaal bezig met verschillende vormen van media en die media hebben invloed op ons, op ons gewoontegedrag en onze denkpatronen. In deze conferentie maken we de vertaalslag naar rituelen. We werken allemaal met rituelen, die - naast woorden - ook objecten en handelingen omvatten. Rituelen hebben invloed op ons, maar hoe werkt dat eigenlijk? Het wordt een middag vol reflectie op ons denken en doen in onze eigen (rituele) werkzaamheden.
Praktijk en theorie
In deze conferentie staan zowel praktijk als theorie centraal. Tijdens een panelgesprek staat het werken met rituelen in de praktijk voorop. De deelnemers brengen vanuit hun professionele achtergrond elk een eigen perspectief op rituelen met zich mee. In het panel zitten een ritueelbegeleider, geestelijk verzorgers, pastor in het parochiepastoraat, voorganger in een Lutherse kerk en een docent van de Celebrantenopleiding aan de Universiteit voor Humanistiek. Aan de hand van een aantal prikkelende vragen gaan zij met elkaar in gesprek over de effecten van rituelen in hun professionele praktijk.
Naast het panelgesprek zijn er ook twee lezingen door wetenschappers die onderzoek doen of deden naar rituelen. Gerard Rouwhorst was hoogleraar Liturgiewetenschappen (specialisatie liturgie in het vroege Christendom) in Tilburg en Brenda Mathijssen is universitair docent in Groningen en doet onderzoek naar rituelen rond de dood. Beiden zullen, vanuit twee heel verschillende perspectieven, hun visie geven op wat rituelen doen en hoe.
In het programma is voldoende ruimte voor discussie en volop mogelijkheid om kennis te maken met de andere deelnemers van de conferentie.
Programma
13.00 uur Inloop met koffie en thee
13.30 uur Welkom
13.40 uur Inleiding op het thema
13.55 uur Panelgesprek met Maarten Diepenbroek, Marian Geurtsen, Petra Mergaerts , Guido Schurmann en Emy Spekschoor.
14.45 uur Pauze
15.15 uur Keynote door Brenda Mathijssen
15.45 uur Vragen
16.00 uur Keynote door Gerard Rouwhorst:
16.30 uur Vragen
16.45 uur Presentatie Yearbook for Ritual and Liturgical Studies Jubilee edition
17.05 uur Borrel
18.00 uur Einde
Datum, tijd en locatie
De conferentie vindt plaats op vrijdag 21 oktober, van 13.00 tot 18.00 uur in Museum Catharijneconvent (Lange Nieuwstraat 38, 3512 PH Utrecht).
Aanmelden
Via onderstaand formulier kunt u zich aanmelden. De kosten voor deelname zijn € 20 per persoon. Na overschrijving van dit bedrag ontvangt u van ons een bevestiging van inschrijving.
Ben je student? Dan is de toegang gratis. Schrijf je in dat geval in door een e-mail te sturen aan irilis@pthu.nl.
Goed om te weten: wij hanteren een minimumaantal deelnemers en volgen de dan geldende corona-maatregelen.
